اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی ممکن است به همراه یکدیگر رخ دهند و مشکلاتی را برای کودک ایجاد کنند. علاوه بر این هر یک از این اختلالات می تواند خود به تنهایی مشکلات زیادی را نیز داشته باشد. دقت داشته باشید که در این جا منظور از عقب ماندگی ذهنی مترادف با ناتوانی ذهنی نیز می باشد و نباید این دو را از یکدیگر جدا در نظر بگیرید. زمانی که اختلال اوتیسم در کودکان رخ می دهد ممکن است به میزان زیادی روی فعالیت های ذهن آنها تاثیرگذار بوده و بسیاری از مهارت های کودک از جمله مهارت های ارتباط اجتماعی و مهارت های گفتاری را نیز تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این نباید فراموش کنید که اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی در بیشتر مواقع ممکن است مشکلات مربوط به مهارت های روزمره زندگی را نیز به همراه داشته باشد.
آشنایی با اختلالات اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی
اختلال اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که بر نحوه ارتباط و رفتار افراد تاثیر می گذارد. این اختلال به عنوان یک اختلال طیف شناخته می شود چرا که طیف گسترده ای از علائم و شدت های مختلف آن در افراد رخ می دهد. به طور کلی می توان این اختلال را یک اختلال فردی دانست و این در حالی است که علائم کلی و نشانه های زیادی برای آن وجود دارد ولی نباید فراموش کنید که این علائم و نشانه ها در هر فرد منحصر به فرد است. از طرف دیگر عقب ماندگی ذهنی با رشد آهسته مهارت های حرکتی، مهارت های زبانی، مهارت های اجتماعی و مهارت های شغلی خود را نشان می دهد. افرادی که با اختلال عقب ماندگی ذهنی درگیر هستند معمولا در آزمون های استاندارد هوش نمره ای پایین تر از ۷۰ را دریافت می کنند.
آیا اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی مشابه یکدیگر هستند؟
پاسخ کوتاه به این سوال منفی است. اختلال اوتیسم می تواند با سایر اختلالات دیگر از جمله عقب ماندگی ذهنی همراه شود اما تشخیص یکی از آنها به معنای تشخیص دیگری نیست و شما نمی توانید آنها را یکسان در نظر بگیرید. به طور کلی کودکان مبتلا به اوتیسم عملکرد شناختی ضعیفی ندارند و می توانند در آزمون های هوش استاندارد نمره متوسط یا حتی بالاتر از متوسط را نیز دریافت کنند. با این حال کودکان مبتلا به اوتیسم با رفتارهای ارتباطی و مهارت یادگیری مشکلات و چالش هایی دارند. آنها ممکن است مهارت های کلامی محدودی داشته باشند، ممکن است به درخواست های کلامی پاسخ مناسبی ندهند و … که همگی آنها با نشانه های عقب ماندگی تقریبا مشابه هستند. عقب ماندگی ذهنی یکی از زیرشاخه ها یا حاصل از اوتیسم نیست. این در حالی است که اوتیسم بیشتر در افرادی که عقب ماندگی ذهنی دارند رخ می دهد (حدود ۷۰ درصد از کودکان عقب مانده ذهنی با اختلال اوتیسم نیز درگیر هستند). البته کودکان عقب مانده ذهنی ممکن است تمام علائم اوتیسم را نیز از خود نشان ندهند. بنابراین به طور کلی نمی توان اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی را یکسان دانست ولی نباید فراموش کنید که اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند.
معیارهای تشخیص عقب ماندگی ذهنی
علائم عقب ماندگی ذهنی معمولا خود را از سنین پایین نشان می دهند. برای تشخیص عقب ماندگی ذهنی فرد باید زیر ۱۸ سال سن داشته باشد و تاخیر رشد قابل توجهی را از خود نشان دهد. یک متخصص در این حوزه ابتدا هرگونه مشکل یا اختلال شنوایی و عصبی را رد می کند و ممکن است آزمایش های تصویری مختلفی را نیز روی ساختار مغز فرد انجام دهد. اگر کودک با رفتارهای انطباقی مانند ارتباطات، تعاملات و مراقبت از خود درگیر است و ضریب هوشی پایینی نیز دارد تشخیص این اختلال احتمالا ممکن خواهد بود. از دیگر نشانه هایی که این کودکان معمولا از خود نشان می دهند می توان به ارتباط چشمی ضعیف و مشکلات حسی در این زمینه، نمره پایین در آزمون های هوش استانداردی که توسط افراد متخصص برگزار می شوند، مشکل در پیروی کردن از دستورالعمل ها و … اشاره کرد. نکته مهم در این جا این است که اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی در این معیارها نیز شباهت هایی دارند. کودکان اوتیسم ممکن است در ابتدا این مشکلات را از خود نشان دهند ولی متخصص در ادامه با آزمایش هایی متوجه می شود که این نشانه ها مربوط به عقب ماندگی ذهنی است با اختلال یادگیری ناشی از اوتیسم باعث بروز چنین مشکلاتی شده است.
سطوح مختلف عقب ماندگی ذهنی
عقب ماندگی ذهنی دارای سطوح مختلفی است که آشنایی با آنها می تواند در کشف ارتباط بین اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی به میزان زیادی کمک کننده باشد.
-عقب ماندگی ذهنی خفیف: حدود ۸۰ درصد از افرادی که مبتلا به اختلال عقب ماندگی ذهنی هستند را شامل می شود. ضریب هوشی این افراد معمولا بین ۵۰ تا ۷۰ قرار دارد.
-عقب ماندگی ذهنی متوسط: این افراد دارای ضریب هوشی بین ۳۵ تا ۵۵ خواهند بود. آنها معمولا مشکلاتی در رفتار و ارتباط اجتماعی را تجربه می کنند.
-عقب ماندگی ذهنی سخت: سطح ضریب هوشی این افراد بین ۲۰ تا ۴۰ قرار دارد. آنها ممکن است مشکلات زیادی را در مهارت های حرکتی از خود نشان دهند و معمولا مهارت های کلامی چندان خوبی نیز ندارند.
-عقب ماندگی ذهنی شدید: تنها ۱ الی ۲ درصد از افرادی که با اختلال عقب ماندگی ذهنی درگیر هستند جز این گروه قرار می گیرند. آنها معمولا ضریب هوشی زیر ۲۰ الی ۲۵ دارند و مشکلات مختلفی را در مهارت های گفتاری، ارتباطی و حرکتی دارند.
توانایی های فوق العاده افراد مبتلا به اوتیسم
یکی از مهمترین تفاوت های اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی مربوط موفقیت افراد مبتلا به اوتیسم است. طبق تحقیقاتی که امروزه در این زمینه انجام شده است بسیاری از افرادی که با اختلال اوتیسم درگیر هستند معمولا عملکرد بسیار خوبی را در مسائل کاری و تحصیلی می توانند از خود نشان دهند. آنها معمولا بازیگران، کارآفرینان، مخترعان و حتی پزشکان بسیار موفقی می شوند و می توانند زندگی بسیار خوبی را داشته باشند. آنها حتی می توانند در مشاغلی که نیاز به هوش زیادی دارد از جمله مشاغلی مانند برنامه نویسی و مشاغلی که نیازمند مهارت حل مسئله هستند نیز موفق عمل کنند و به همین علت نیز نباید آنها را با افرادی که عقب ماندگی ذهنی دارند اشتباه بگیرید.
آیا می توان عقب ماندگی ذهنی را یک عامل اوتیسم دانست؟
طبق تحقیقاتی که امروزه در حوزه اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی صورت گرفته است تعداد زیادی از کودکانی که با اختلال عقب ماندگی ذهنی درگیر هستند معمولا اوتیسم را نیز تجربه کرده و علائم مربوط به این اختلال را نیز از خود نشان می دهند. با این حال هنوز نتایج دقیقی درباره این که اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی حاصل یکدیگر هستند و در واقع کودکانی که عقب مانده ذهنی هستند حتما با اختلال اوتیسم نیز درگیر می شوند به دست نرسیده است و تحقیقات در این زمینه ادامه پیدا می کند. یک نکته کلی که می توان درباره اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی بیان کرد این است که کودکان عقب مانده ذهنی معمولا بیشتر در معرض اختلال اوتیسم نیز قرار می گیرند و شانس آنها برای نشان دادن علائم مربوط به این اختلال بیشتر از سایر کودکان است.
نکاتی که باید درباره اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی بدانید.
در بخش های قبلی به طور جزئی درباره هر یک از اختلالات اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی صحبت کردیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما قرار دادیم. به طور کلی اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی دو اختلال مجزا از یکدیگر هستند که هر یک از آنها ویژگی ها و علائم مخصوص به خود را دارا هستند. با وجود این که شباهت های زیادی بین علائم و نشانه های این دو اختلال وجود دارد ولی باید بدانید که این دو تفاوت های زیادی نیز با یکدیگر دارند که در بخش های قبلی به طور کامل درباره این تفاوت ها صحبت کردیم. نکته بسیار مهمی که در این جا باید بدانید این است که تشخیص این دو از یکدیگر نیازمند یک متخصص در این حوزه است. به همین علت به شما پیشنهاد می کنیم اگر نشانه های هر یک از این دو اختلال را در کودک خود مشاهده کردید حتما به یک کلینیک تخصصی در این زمینه مراجعه کنید تا این اختلال تشخیص داده شده و راهکارهای درمانی اتخاذ شوند.
آیا اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی قابل درمان هستند؟
این دو اختلال از جمله اختلالاتی هستند که قابل درمان قطعی نیستند و افراد ممکن است در بزرگسالی نیز چالش ها و مشکلات جدی را تجربه کنند. با این حال برخی از استراتژی های مدیریتی وجود دارند که با اتخاذ آنها مشکلات این افراد به میزان زیادی کاهش پیدا می کند. در صورتی که این استراتژی های درمانی در سنین پایین اتخاذ شوند مشکلات در بزرگسالی کاهش قابل توجهی خواهند داشت.
بهترین کلینیک برای درمان اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی
اگر شما هم به دنبال بهترین کلینیک برای تشخیص و درمان اوتیسم و عقب ماندگی ذهنی هستید به شما پیشنهاد می کنیم حتما از خدمات کلینیک تخصصی ما نیز در این زمینه بهره مند شوید. با استفاده از این خدمات شما می توانید بهترین نتایج را دریافت کرده و از امکانات متنوعی که در اختیار شما قرار می دهیم نهایت بهره را ببرید.
مقاله های مرتبط
علائم هشدار دهنده تأخیر تکاملی
تأخیرهای رشدی در کودکان ۳ تا ۵ سال
شایع ترین علت تاخیر رشد در کودکان
تاثیر مشکلات گفتاری کودکان در نارساخوانی
حرف نزدن کودک تا چه سنی طبیعی است؟
چه زمانی باید نگران حرف نزدن کودک باشیم؟