کاردرمانی در سالمندان

امروزه دیگر همگان پذیرفته اند که سالمندی بیماری نیست و فرد سالمند، بیمار ولی این اصلی غیر قابل انکار است که همراه با افزایش سن آدمی، قوای بدنی و ظرفیت های عملکردی دستگاه های مختلف بدن انسان تحلیل رفته و فرد در معرض ابتلا به انواع بیماری ها و ضعف و سستی قرار گرفته و نسبت به سنین جوانی خود از انرژی و توان کمتری بهره مند می شود.
و نیز بر همگان اثبات شده که اگرچه پیری را چاره ای نیست و انسان از بدو تولد به سوی پیر شدن گام بر می دارد، اما می توان پیری را به تاخیر انداخت و از عواقب و عوارض آن پیشگیری نمود و به مانند هر بیماری دیگری می توان با بکار بستن شیوه های درمانی و توانبخشی ویژه، فرد را بازتوان ساخته و روند بیماری و معلولیت را کند نمود و کاردرمانی یکی از این شیوه های درمانی است.

اهداف و برنامه های کاردرمانی در قالب تکنیکهای تمرین درمانی و فعالیت درمانی به فرد سالمند تحقق می یابد.
اولین و اساسی ترین حیطه کاری کاردرمانی مراقبت از خود یا حفظ موجودیت است که به مهارت های مربوط به زندگی روزمره نیز معروف است. در این زمینه مهارت هایی به فرد آموزش داده می شود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با هدف حفظ خود و انجام کارهای شخصی مرتبط هستند؛ مثل تغذیه، استفاده از سرویس بهداشتی، محافظت از خود و… . آموزش در این زمینه تا جایی ادامه می یابد که شخص بتواند با وجود مشکلاتش، زندگی خود را اداره کند و این وظیفه درمانگر است که میزان آن را دریابد. کار یا فعالیت های مولد این زمینه از کاردرمانی معطوف به تمام فعالیت های مبتنی بر تولید است که در خانه، مدرسه، همسایگی یا محل کار صورت می گیرد .این نوع فعالیت ها باید با هدف های مشخص که یک نتیجه و بازده کاری و تولیدی است انجام گیرند و تا زمانی ادامه یابند که فرد به مهارتی تسلط پیدا کند که بازده مناسب کاری برای او داشته باشد.
حفظ روحیه در سنین سالمندی و ایجاد شور و نشاط برای ادامه زندگی در این سنین از جمله مهم ترین دلایل عمر طولانید محسوب می شود .
بنا به گفته بسیاری از کارشناسان، باید برای تقویت روحیه و ایجاد شادابی در سالمندان آنان را
ترغیب به انجام کاردرمانی کرد.
هنگام پیری افراد بیشتر در خاطرات گذشته خود فرو می روند و اغلب به دلیل بازنشستگی بیشتر از اوقات آزاد یا به اصطلاح فراغت برخوردارند، از همین رو همواره وقت زیادی دارند تا بر افکار خود تمرکز کنند و مشغول دلنگرانی های سن پیری شوند. ادامه این حالت در افراد سالمند می تواند به نوعی افسردگی و خستگی ناشی از تفکرات طولانی مدت بینجامد و که ناگزیر می تواند باعث افت وضعیت جسمانی آنان نیز بشود. همین امر سبب می شود که افراد سالمند پس از مدتی بیمار شده و نتوانند از سال های پس از بازنشستگی بهره ای ببرند.
از همین رو کارشناسان همواره به دنبال پیدا کردن راه هایی بود ه اند که بتوانند نوعی شور و نشاط و امید به زندگی را در افراد سالمند ایجاد کنند .یکی از راهکارهای پیشنهادی کارشناسان در این زمینه حضور در کلاس های کاردرمانی است که اغلب در کلینیک های توانبخشی تشکیل می شود .کارشناسان معتقدند افراد سالمند پس از پایان دوره های کلاس کاردرمانی بهتر است در اداره، شرکت یا مؤسسه ای به صورت پاره وقت به کار مشغول شوند تا هم احساس مفید بودن کنند و هم اوقاتشان با انجام کاری مفید پر شود.
کارشناسان اصطلاحا به کار و آموزش های مرتبط با چگونه زندگی کردن یا چگونه بهتر زندگی کردن در دوران پیری را کاردرمانی می گویند و معتقدند که کاردرمانی مؤثرترین رشته برای کمک به سالمندان است.

تاکید و اصرار بر فعالیت ها و مهارت های روزمره ی زندگی در جهت حفظ استقلال فردی و تقویت توانایی های جسمی و روحی از همه جهات سلامت
تقویت مهارت های مربوط به تحرک فیزیکی در بهترین سطحی که امکانپذیر است , زیرا کمبود تحرک فیزیکی و جسمانی منجر به زوال در زمینه های مختلف خواهد شد.
استفاده از تکنیک های تطابقی و جبرانی برای بهبود کم توانی های افراد سالمند
حمایت و ساپورت سالمندان از نظر سایکوسوشیال
تقویت انگیزه و بهبود مهارت های ارتباطی و اجتماعی, بالا بردن سطح تحمل کاری و قدرت همکاری و قدرت بخشیدن به دیگر مهارت های روانی – شناختی در افراد سالمند
تجویز و آموزش کار با وسایل کمکی و نحوه ی جابجایی و حرکت سالمندان

مراحل انجام اقدامات کاردرمانی

فرایند کاردرمانی شامل ارزیابی، طرح درمان، اجرا و ارزیابی مجدد است.

در مراحل بیماریابی و ارزیابی، افرادی که نیاز به کاردرمانی دارند مشخص می شوند.
در مرحله درمان با توجه به شرایط، امکانات و محدودیت ها، طرح و زمان درمان ریخته شده و مورد اجرا قرار می گیرد. پس از اجرا، ارزیابی مجدد برای بررسی تأثیر برنامه درمانی انجام می گیرد.
به طور خلاصه تمامی افرادی که به علت مشکل یا مشکلاتی لازم است تحت درمان قرار گیرند تا به استقلال در عملکردهای مورد نظر برسند کاندیدای کاردرمانی هستند. مشکلات این افراد دامنه وسیعی را دربرمی گیرد و می تواند حاصل از بازنشستگی و ایجاد خلأ در زندگی یا یک صدمه و تصادف و یا ناشی از بیماری جسمی، اختلال عاطفی، تعارضات و فشارهای روانی و حتی تاخیر در رشد یا اختلالات مادرزادی باشد. این بیماران به تمام گروه های سنی از نوزادان، کودکان تا سالمندان می توانند تعلق داشته باشند که از دوره کوتاه مدت مراقبت در دوران حاد بیماری تا توانبخشی در دوره های تطابقی طولانی مدت را شامل می شود.
لازم به ذکر است که مرکز آموزشی- توانبخشی اریکه پرسپولیس خدمات توانبخشی را با کامل ترین تجهیزات پیشرفته و کادر تخصصی در حیطه های کاردرمانی، فیزیوتراپی ، گفتار درمانی ، آبدرمانی ، گروه درمانی خاص و ویژه سالمندان ارائه مینماید ، همچنین آموزش آشنایی با دوره سالمندی و بیماری های همراه، روش بهبود و جلوگیری از مشکلات ثانویه، روش های کنترل خود و افزایش اعتماد به نفس، خود مراقبتی و… را در دوره های مختلف به انجام میرساند.