چگونه اضطراب بر عملکرد کودکان در مدرسه تأثیر می گذارد؟

گاهی اوقات تشخیص اضطراب آسان است مانند زمانی که کودک قبل از امتحان در مدرسه احساس عصبی می کند. مواقع دیگر اضطراب در کلاس می‌تواند کاملاً شبیه چیز دیگری مانند ناراحتی معده، رفتار مخرب یا عصبانی و حتی اختلال یادگیری باشد. انواع مختلفی از اضطراب وجود دارد به همین دلیل تشخیص آن در کلاس درس دشوار است. دکتر احسان حسینی سیانکی، متخصص کاردرمانی کودکان می گوید وجه مشترک همه آنها این است که اضطراب “مایل است مغز را قفل کند” و مدرسه را برای بچه های مضطرب سخت می کند.

انواع اضطراب کودکان در مدرسه به شرح ذیل است:

-اضطراب جدایی: وقتی کودکان نگران جدا شدن از مراقبان خود هستند. این مسئله حضور کودکان را در مدرسه بصورت مستقل با مشکل مواجه می کند.

-اضطراب اجتماعی: وقتی کودکان بیش از حد خودآگاه هستند، شرکت در کلاس و معاشرت با همسالان را برای آنها دشوار می کند.

-لالی انتخابی: وقتی کودکان در برخی مکان‌ها مانند مدرسه در کنار معلم به سختی صحبت می‌کنند.

-اضطراب فراگیر: وقتی کودکان در مورد طیف وسیعی از چیزهای روزمره نگران هستند. کودکان مبتلا به اضطراب عمومی اغلب نگران عملکرد مدرسه هستند و می توانند با کمال گرایی دست و پنجه نرم کنند.

-اختلال وسواس فکری اجباری: وقتی ذهن کودکان مملو از افکار ناخواسته و استرس زا است. کودکان مبتلا به OCD سعی می‌کنند با انجام مراسم اجباری مانند شمردن یا شستن دست‌ها، اضطراب خود را کاهش دهند.

-فوبیاهای خاص: وقتی کودکان از چیزهای خاص ترس بیش از حد و غیرمنطقی دارند مانند ترس از حیوانات یا طوفان.

تشخیص اضطراب کودکان در مدرسه

در اینجا چند نکته برای تشخیص اضطراب کودکان در مدرسه و آنچه ممکن است باعث آن شود، آورده شده است.

وقتی کودکی در صندلی خود می‌چرخد و توجهی به درس نمی‌کند، اضطراب می‌تواند دلیل آن باشد. وقتی کودکان در کلاس مضطرب هستند، ممکن است به سختی روی درس تمرکز کنند و افکار نگران‌کننده‌ای که بر مغزشان غلبه می‌کنند را نادیده بگیرند. دکتر حسینی سیانکی می‌گوید: «برخی از بچه‌ها ممکن است در یک نقطه واقعاً «روشن» به نظر برسند، اما بسته به چیزی که در مورد آن احساس اضطراب می‌کنند، ناگهان می‌توانند دور شوند. بنابراین ممکن است به نظر برسد که کودک بی توجهی دارد ولی همینطور است، اما ناشی از اضطراب است.

ممکن است مانند فرار از مدرسه به نظر برسد، اما برای بچه‌هایی که مدرسه منبع بزرگی از اضطراب هستند، امتناع از رفتن به مدرسه نیز بسیار رایج است. میزان امتناع از مدرسه بعد از تعطیلات یا روزهای بیماری بیشتر است، زیرا کودکان پس از چند روز دوری برگشتن سخت تری دارند.

رفتن به مدرسه می تواند برای کودکانی که در جدایی از والدین خود مشکل دارند نیز مشکل ساز باشد. مقداری از اضطراب جدایی طبیعی است، اما وقتی بچه ها به مرور زمان خود را با جدایی وفق نمی دهند و اضطراب آنها، رفتن به مدرسه را دشوار یا حتی غیرممکن می کند به یک مشکل واقعی تبدیل می شود. کودکان مبتلا به اضطراب جدایی نیز ممکن است احساس کنند مجبور هستند در طول روز از تلفن برای تماس با والدین خود استفاده کنند.

پرخاشگری کودکان در مدرسه

بازی کردن چیز دیگری است که ممکن است آن را با اضطراب مرتبط نکنیم. اما وقتی دانش آموزی به طور اجباری به صندلی کودک مقابلش لگد می زند یا یکی از همکلاسی هایش قوانین را رعایت نمی کند، عصبانیت می کند، ممکن است دلیل آن اضطراب باشد. به طور مشابه کودکانی که احساس اضطراب می کنند ممکن است سوالات زیادی از جمله سوالات تکراری بپرسند، زیرا آنها احساس نگرانی می کنند و می خواهند اطمینان حاصل کنند.

اضطراب همچنین می تواند بچه ها را پرخاشگر کند. هنگامی که کودکان احساس ناراحتی یا تهدید می کنند و نمی دانند چگونه با احساسات خود کنار بیایند، واکنش مبارزه یا فرار آنها برای محافظت از خود می تواند شروع شود و برخی از کودکان بیشتر احتمال دارد که دعوا کنند. آنها ممکن است به یک کودک یا معلم دیگر حمله کنند، چیزهایی را پرت کنند یا روی میز فشار دهند زیرا احساس می کنند کنترل ندارند.

گاهی اوقات بچه‌ها در تست‌ها و تکالیف کاملاً خوب عمل می‌کنند اما وقتی در کلاس از آنها سوال درسی پرسیده می شود، عملکرد خوبی ندارنند. دلایل مختلفی وجود دارد که چرا ممکن است این اتفاق بیفتد.

کودک بدون اضطراب در کلاس تماس چشمی برقرار می کند اما کودکان مضطرب نگران پاسخ دادن به سؤالات در کلاس هستند، تماس چشمی برقرار نمی‌کنند، ممکن است به پایین نگاه کنند، ممکن است شروع به نوشتن چیزی کنند حتی اگر واقعاً چیزی نمی‌نویسند. آنها سعی می کنند ارتباط خود را با معلم قطع کنند تا از چیزی که آنها را مضطرب می کند اجتناب کنند.

اگر آنها را در کلاس برای پرسش و پاسخ درسی صدا کنید، گاهی اوقات آنقدر مضطرب می شوند که یخ می زنند. آنها ممکن است به درس توجه کرده باشند و حتی ممکن است پاسخ را بدانند اما وقتی از آنها پاسخ خواسته می شود سطح اضطراب آنها به حدی افزایش می یابد که نمی توانند پاسخ دهند.

کاهش اضطراب کودکان مدرسه

اضطراب می تواند در شکایات فیزیکی نیز ظاهر شود. اگر دانش آموزی دچار سردردهای بی دلیل، حالت تهوع، معده درد یا حتی استفراغ می شود، اینها می توانند علائم اضطراب باشند. ضربان قلب، عرق کردن کف دست ها، عضلات منقبض و تنگی نفس هم همینطور است.

هنگامی که کودک شروع به شک در توانایی های خود در یک موضوع می کند، اضطراب می تواند به عاملی تبدیل شود که در یادگیری یا نشان دادن آنچه می داند، مانع شود. گاهی اوقات ممکن است این موضوع را با اختلال یادگیری اشتباه بگیریم در حالی که واقعاً فقط اضطراب است.

با این حال اضطراب نیز می تواند همراه با اختلالات یادگیری باشد. وقتی کودکان متوجه می‌شوند که چیزی برایشان سخت‌تر از بچه‌های دیگر است و عقب می‌افتند، به‌طور قابل‌توجهی مضطرب می شوند. دوره قبل از تشخیص بیماری می تواند به ویژه برای کودکان استرس زا باشد.

وقتی دانش آموزی تکالیف خود را تحویل نمی دهد، ممکن است به این دلیل باشد که آن را انجام نداده است اما همچنین می تواند به این دلیل باشد که او نگران است که به اندازه کافی خوب نباشند. به همین ترتیب اضطراب می تواند به حدس زدن دوم منجر شود. یک کودک مضطرب ممکن است کار خود را بارها و بارها پاک کند تا زمانی که سوراخی در کاغذ ایجاد شود و زمان زیادی را صرف چیزی می کند که هرگز تمام نمی شود. ما تمایل داریم که کمال‌گرایی را چیز خوبی بدانیم، اما وقتی کودکان بیش از حد از خود انتقاد می‌کنند، می‌تواند حتی کارهایی را که برای آن‌ها بیشترین تلاش خود را می‌کنند مانند کار مدرسه خراب کند.

همچنین ممکن است متوجه شوید که برخی از کودکان مضطرب خیلی زودتر از همکلاسی‌هایشان نگران امتحان‌ها می‌شوند و ممکن است از برخی تکالیف، موضوعات یا حتی خود مدرسه بیمناک باشند.

برخی از کودکان از مشارکت در چیزهایی که آنها را مضطرب می کند اجتناب می کنند یا حتی حاضر نمی شوند. این شامل محرک های اضطراب آشکار مانند ارائه سخنرانی، اما همچنین مواردی مانند کلاس ورزش، غذا خوردن در کافه تریا و انجام کار گروهی است.

وقتی کودکان شروع به نادیده گرفتن چیزها می‌کنند، ممکن است به نظر معلمان و همسالانشان بی‌علاقه یا ضعیف به نظر برسد اما ممکن است برعکس باشد. گاهی اوقات کودکان از چیزهایی اجتناب می‌کنند، زیرا از اشتباه کردن یا قضاوت شدن می‌ترسند.

دکتر حسینی سیانکی خاطرنشان می‌کند که وقتی بچه‌ها در موقعیت‌های اجتماعی مضطرب می‌شوند، گاهی اوقات زمانی که معلمان آن‌ها را یک به یک، دور از گروه درگیر می‌کنند، زمان بسیار آسان‌تری برای نشان دادن توانایی خود دارند.

مقاله های مرتبط

آینده کودکان بیش فعال

بیش فعالی یا نقص توجه

توجه و تمرکز و انواع توجه

کاردرمانی در نقص توجه

درمان بیش فعالی در کودکان

اگر بیش فعالی درمان نشود!

علائم بیش فعالی در کودکان

تست بیش فعالی در کودکان

ماساژ درمانی برای بیش فعالی

علائم هشدار دهنده بیش فغالی

کاردرمانی در بیش فعالی کودکان