آب درمانی در اختلال پردازش حسی

اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم اختلال یکپارچگی حسی را بصورت بیش حسی و کم حسی یا ناتوانی در دریافت، سازمان دهی و پاسخ به ورودی های حسی تجربه می کنند. در واقع نقص پردازش حسی یکی از عوامل اصلی رفتارهای نامناسب، ضد اجتماعی و یا خود تخریبی است که اغلب با اختلال طیف اوتیسم همراه است.

کاردرمان ها از طریق گروهی از تحریکات حسی اختلال یکپارچگی حسی را تعدیل می کنند درمان های حسی معمولا به فعالیت هایی مانند بو کردن رایحه ها، چرخیدن، پریدن، لمس کردن بافت های مختلف و یا خوردن غذاهای جدید که باعث تحریک حس می شوند اشاره می کند. تحریکات حسی بوسیله بانداژ، چسب، جلیقه های فشار، پتوهای وزنی، رایحه ها، مزه ها، اتاق سنسوری روم و اتاق تاریک جهت تحریک بینایی، اتاق شنیداری، تخته تعادل، بالانس بیم و دیگر ابزارها انجام می شود.

جالب توجه است که آب درمانی به تعدیل حسی کمک می کند. آب درمانی شامل فعالیت هایی است که به منظور کمک به کودکان مبتلا به اختلال در پردازش حسی است آب خود یک مدولاسیون حسی است و محیط ایده آل برای حفظ و پشتیبانی از مهارت های جدید است.

آب به ویژه آب گرم، برای کودکان مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی سه نوع حمایت حسی فراهم می کند:

۱.فشار هیدرواستاتیک

کودکان مبتلا به اوتیسم یا انواع اختلال پردازش حسی به دنبال فشار عمیق هستند. این امر از طریق فشار هیدرواستاتیک  آب ایجاد می شود.فشار عمیق داخل آب ۳۰ درصد بیشتر از حالتی است که فرد بیرون از آب(روی زمین) قرار دارد. مهمتر از همه، بر خلاف جلیقه های فشار و پتوهای وزنی، آب به طور کامل اطراف بدن را پوشانده و احاطه می کند و توزیع فشار در تمام قسمت های بدن بطور برابر و هماهنگ صورت می گیرد. نتیجه یک محیط آرام بخش است که کودکان مبتلا به اوتیسم و بیش فعال را آرام می کند ، و به آنها کمک می کند که دیگر ورودی های حسی را سازماندهی کنند و به کودک اعتماد بنفس بیشتری برای انجام حرکات جدید می دهد.

۲.تحریک وستیبولار

برخی از رفتارهای تکراری مانند تکان دادن و چرخاندن، که در کودکان با اختلال طیف اوتیسم دیده می شود به طور مستقیم با سیستم وستیبولار در ارتباط است. کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا در این الگوهای تکراری درگیر می شوند، زیرا آنها با اقدامات خارجی تلاش می کنند تا تعدیل حسی ایجاد کنند. متأسفانه این تعدیل های ناسازگار نیز منحرف و اغلب خودمحور هستند. در مقابل، حرکت در اطراف آب باعث ایجاد تحریکات وستیبولار کنترل شده می شود که ایمن و موثرتر از سایر روش ها است.

۳.بازخورد حس عمقی

آب درمانی برای کودکان با اختلال یکپارچگی حسی بازخورد حس عمقی فراهم می کند. حس عمقی به عنوان حس ششم شناخته می شود و حس وضعیت است یعنی درک از نحوه قرار گرفتن اندام ها و بدن در فضا. حس عمقی در کودکان مبتلا به اوتیسم توسعه نیافته است و حرکات عجیب ، پنجه رویی و خامی حرکتی که در آنها دیده می شود بهمین دلیل است. در هنگام حرکت در آب مقاومت و فشار هیدرواستاتیکی که آب فراهم می کند بازخورد حس عمقی برای آنها فراهم می کند.

پس از جلسه آب درمانی، درمانگران آب درمانی اغلب خلق و خوی بهتر، توانایی تمرکز بهتر و توانایی های پردازش حسی بهتر را گزارش می دهند ورودی های حسی  که کودکان مبتلا به اوتیسم در آب دریافت می کنند، به آنها کمک می کند تا آگاهی بدن را افزایش دهند، بیشتر ارتباط برقرار کنند و توانایی آنها را در هماهنگ کردن تمام ورودی های حسی مختلف دریافت شده از محیط زیست و تمرکز بر روی فعالیتها افزایش دهد.

فواید جسمانی آب درمانی

علاوه بر تمام مزایای پردازش حسی، آب درمانی نیز به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک می کند تا از لحاظ جسمی پیشرفت کنند. اگر چه هر نوع ورزشی مفید است، اما با حرکت در آب عضلات بیش از هر تمرین دیگری کار می کنند. ورزش در آب علاوه بر تقویت تمام عضلات از جمله قلب، در بهبود هماهنگی، توالی حرکت، تعادل و استقامت تاثیر گذار است. تمام مهارت هایی که در کودکان مبتلا به اوتیسم دچار مشکل است.

مهمتر از آن حرکت در آب موجب می شود که بدن سبک تر و پرانرژی تر باشد  و راحتتر داخل آب حرکت کند که هرگز بر روی زمین نمی توانند بدین شکل انجام شود. این اعتماد به نفس را افزایش داده و باعث می شود که تسلط بیشتری در الگوهای حرکتی جدید بدست آورند.

در نهایت آب درمانی می تواند نیروی اصلی را افزایش دهد، درد و استرس بر روی مفاصل و بافت نرم را کاهش دهد، برنامه ریزی حرکت و مهارت های حرکتی درشت و ریز را بهبود بخشد، مهارت های حرکتی دهان و کنترل تنفس را تقویت  کند (مثل  فوت کردن شمع ها یا نوشیدن مایعات از طریق نی)

فواید اجتماعی و رفتاری آب درمانی

پس از یک جلسه موفقیت آمیز آب درمانی، بسیاری از درمانگران کاردرمانی گزارش می دهند که کودکان مبتلا به اوتیسم از نظر کلامی و اجتماعی شرایط بهتری دارند، سطح همکاری افزایش یافته و علاقه بیشتری به بازی تخیلی و گروهی دارند. تأثیرات آرام بخش آب در طول جلسه اولیه بسیار خوب است. از نظر روان شناختی، آبدرمانی اغلب منجر به خلق و خوی بهتر، کنترل تکانشگری، بهبود اعتماد به نفس و تصویر بدنی، کاهش اضطراب و کاهش قابل توجه در مشکلات رفتاری  می شود.

درمانگران کاردرمانی ما از تمام روش های موجود در اختیار ما ، برای کمک به فرزند شما برای دستیابی به موفقیت و حتی رشد و پیشرفت استفاده می کنند. جهت هماهنگی می توانید با شماره های مرکز آب درمانی کودکان در تهران تماس حاصل فرمایید.

بیماری های همزمان با اختلال یکپارچگی حسی در موارد ذیل (داخل تصویر) دیده می شود:

نتیجه گیری

در مجموع، آب‌ درمانی یکی از مؤثرترین و لذت‌بخش‌ترین روش‌ها برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم است. محیط آرام، فشار یکنواخت آب و تحریکات چندحسی کنترل‌شده، شرایطی را فراهم می‌کند که کودک بتواند بدون استرس، مهارت‌های حرکتی، شناختی و اجتماعی خود را تقویت کند. این روش نه تنها باعث بهبود پردازش حسی و هماهنگی حرکتی می‌شود، بلکه به شکل چشمگیری در افزایش تمرکز، کاهش اضطراب و ارتقای اعتماد به نفس کودکان نیز مؤثر است.

در نهایت، ترکیب برنامه‌های آب‌درمانی با سایر مداخلات کاردرمانی می‌تواند روند درمان را تسریع کند و به کودک کمک کند تا به استقلال، آرامش و عملکرد بهتری در زندگی روزمره دست یابد. به همین دلیل توصیه می‌شود والدین از طریق مراکز تخصصی آب‌درمانی کودکان در تهران مانند مرکز دکتر حسینی سیانکی، تحت نظر درمانگران با تجربه، این شیوه مؤثر را برای فرزند خود آغاز کنند.