درک تفاوت ها و شباهت های بین تاخیر تکاملی در مقابل اوتیسم می تواند دشوار و پیچیده باشد. علائم مختلفی از نظر رفتار و رشد وجود دارد با این حال تاخیر رشد تکاملی مشکلات کمتری نسبت به اختلال طیف اوتیسم ایجاد می کند. تأخیر رشد تکاملی ۱ تا ۳ درصد جمعیت را تحت تأثیر قرار میدهد، شایعتر و قابل تشخیصتر است در مقایسه اوتیسم از ۵۹ نفر در یک کودک دیده می شود و در پسران سه تا چهار برابر دخترها می باشد. در این مقاله به بررسی تفاوت تاخیر تکاملی با اوتیسم می پردازیم.
درک تفاوت تاخیر تکاملی در مقابل اوتیسم
به بیان ساده، تاخیر رشد زمانی است که فرزند شما در زمان های مورد انتظار به نقاط عطف رشد خود نمی رسد در حالی که اوتیسم به گروهی از اختلالات عصبی رشدی پیچیده اشاره دارد که از اوایل کودکی وجود دارد و با مشکل در برقراری تعامل و ارتباط با افراد دیگر و استفاده از گفتار، زبان و مفاهیم انتزاعی مشخص می شود. تاخیر رشد تکاملی معمولاً در کودکان زیر پنج سال تشخیص داده می شود که نشان دهنده تاخیر در رشد کودک در چندین زمینه گسترده است از جمله:
-بینایی
-زبان یا گفتار
-مهارت های حرکتی
-مهارت های اجتماعی و عاطفی
-مهارت های ذهنی، درکی و شناختی
زمانی که کودک در رشد مهارت های اجتماعی و ارتباطی مشکل داشته باشد، می توان اوتیسم را علاوه بر تاخیر رشد تکاملی نیز تشخیص داد. بنابراین تاخیر تکاملی چگونه روی کودک تأثیر می گذارد؟ تأخیر رشد تکاملی ممکن است با محدود کردن توانایی کودک در موارد زیر تأثیر بگذارد:
-درک و حفظ اطلاعات
-حل مشکلات
-درک علائم و نشانه های اجتماعی
-پاسخ مناسب به دیگران
-کسب استقلال شخصی و مهارت های مراقبت از خود
-از طریق مهارت های حرکتی (مهارت های حرکتی درشت و ظریف) در محیط خود حرکت کنند.
-با همسالان خود تعامل و بازی کند.
-نقص در کارکردهای فکری مانند استدلال، حل مسئله، برنامه ریزی، تفکر انتزاعی، قضاوت، یادگیری تحصیلی و یادگیری از تجربه که هم توسط ارزیابی بالینی و هم با تست هوش فردی و استاندارد تایید شده است.
-نقص در عملکرد انطباقی که منجر به عدم رعایت استانداردهای رشدی و اجتماعی-فرهنگی برای استقلال فردی و مسئولیت اجتماعی می شود. بدون حمایت مداوم، کاستیهای انطباقی عملکرد یک یا چند فعالیت زندگی روزمره مانند ارتباطات، مشارکت اجتماعی و زندگی مستقل را در محیطهای مختلف مانند خانه، مدرسه، کار و اجتماع محدود میکند.
-شروع ناتوانی ذهنی و سازگاری در طول دوره رشد
درک تفاوت اوتیسم در مقابل تاخیر تکاملی
کودکانی که با تاخیر رشد تکاملی در مقابل اوتیسم زندگی میکنند، تفاوت قابل توجهی در پیشرفتهای ارتباطی و عملکرد سازگاری خود نشان میدهند که تا حدی به دلیل تعداد زیاد علل بالقوه زمینهای است. به طور معمول کودکانی که با تاخیر رشد تکاملی زندگی می کنند، کمتر درگیر الگوهای رفتاری محدودکننده یا تکراری هستند و ممکن است مهارت های اجتماعی بهتری داشته باشند.
کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً با مشکلات زیر مواجه هستند:
-رفتارهای تکراری، مانند تکرار صداها برای اهداف غیر ارتباطی، تکان دادن دست، تکان خوردن به جلو و عقب
-عدم پاسخگویی به تعاملات اجتماعی با دیگران
-تقلید محدود از اعمال، صداها یا کلمات دیگران
–رفتارهای محدود و تکراری اوتیسم برای مثال ماندن روی اشیاء غیر کاربردی در محیط یا ماندن روی یک موضوع یا اسباب بازی
-نقایص شدید در مهارت های ارتباط اجتماعی کلامی و غیرکلامی باعث اختلالات شدید در عملکرد، شروع بسیار محدود تعاملات اجتماعی و کمترین پاسخ به نشانه های اجتماعی می باشد.
-انعطاف ناپذیری رفتار، دشواری شدید در کنار آمدن با تغییر یا سایر رفتارهای محدود و تکراری به طور قابل توجهی در عملکرد در همه حوزه ها اختلال ایجاد می کند. پریشانی بزرگ و مشکل در تغییر تمرکز یا عمل می باشد.
مداخله اولیه کلیدی است!
درمان اولیه مانند کاردرمانی، گفتاردرمانی، بازی درمانی و … میتواند مهارتهای رشدی کودک را بهبود بخشد و به ایجاد مهارتها و رسیدن به همسالان خود کمک کند. به ویژه برای کسانی که نیازهای حمایتی بالاتری دارند. درمان توانبخشی یک استراتژی کلیدی است که برای آموزش این مهارت های رشدی اولیه به کودکان مبتلا به تاخیر رشد تکاملی و اوتیسم استفاده می شود. با این حال باید به صورت فشرده انجام شود و به طور ایدهآل شامل موارد مهم در زندگی کودک مانند والدین، سرپرستان و مربی مهدکودک برای اطمینان از تعمیم مهارتها باشد.
در مرکز دکتر حسینی سیانکی، متخصصین ما میتوانند ارزیابیهای رشدی فردی را برای شناسایی نقاط قوت منحصر به فرد و حوزههایی که برای کودکانی که با تشخیص اختلالات طیف اوتیسم یا تأخیر رشد تکاملی نیاز دارند، ارائه دهند. اگر سؤال یا نگرانی دیگری دارید با پزشک اطفال یا یک متخصص سلامت قابل اعتماد صحبت کنید.
مقاله های مرتبط
علائم هشدار دهنده تأخیر تکاملی
تأخیرهای رشدی در کودکان ۳ تا ۵ سال
گفتاردرمانی برای لکنت زبان کودکان
گفتاردرمانی در بیش فعالی کودکان
بهترین دکتر تاخیر گفتاری کودکان
شایع ترین علت تاخیر رشد در کودکان
تاثیر مشکلات گفتاری کودکان در نارساخوانی
حرف نزدن کودک تا چه سنی طبیعی است؟
چه زمانی باید نگران حرف نزدن کودک باشیم؟