وقتی کودک خردسال شروع به صحبت می کند، می تواند کاملاً جادویی باشد. اما وقتی کلمه مورد علاقه آنها “نه” است چطور؟ اگر کودکی در خانه دارید، این کلمه ای است که احتمالاً اغلب خواهید شنید، شاید بیشتر از آنچه که ترجیح می دهید. اگر فکر می کنید فرزندتان بیش از حد از این کلمه استفاده می کند، شما تنها نیستید. بسیاری از والدین و مراقبان ممکن است زمانی که کودک خردسالشان شروع به «نه» گفتن به آنها می کند کمی تعجب کرده یا حتی نگران شوند. ممکن است خسته کننده باشد اما مطمئن باشید که بخشی طبیعی از رشد کودکی است و باور کنید یا نه، استقلال جدید کودک خردسال شما مزایایی دارد.
چرا کودکان “نه” می گویند؟
استفاده از کلمه “نه” به عنوان “اعتراض” نامیده می شود. این روش کودک و حتی روش ما به عنوان بزرگسال است که به دیگران بگوییم دست بردارید، یا بیان کنیم که آنچه را که در حال رخ دادن است دوست نداریم. مرحله “نه” معمولاً در حدود ۲ سالگی شروع می شود. این زمانی است که واژگان بیشتر کودکان و همچنین استقلال آنها واقعاً افزایش یافته است. و کلمه “نه”، حداقل در ذهن کودکان، به آنها کمک می کند تا کنترلی را که ترجیح می دهند به دست آورند.
کودکان در این سن از نظر جسمی و ذهنی در حال رشد هستند. آنها در حال یاد گرفتن هستند که چگونه جدا از والدین خود یک فرد مستقل باشند و باید به دنبال هر چیزی باشند که به آنها احساس استقلال بیشتری بدهد. از کودکان خردسال احتمالاً «نه» می شنوید! وقتی از آنها سوالی می‌پرسید مثلاً یک میان وعده غذایی می خواهند یا بازی خاصی انجام می دهند. آنها همچنین ممکن است با “نه” پاسخ دهند!
یک نکته را باید در نظر داشته باشید: به خصوص در مورد بچه های بسیار خردسال، آنها ممکن است هنوز کاملاً تفاوت بین “بله” و “نه” را درک نکنند. آنها احتمالاً متوجه شده اند که با صدای بلند “نه” گفتن! بیشتر از “بله” واکنش نشان می دهد. بنابراین اگر به نظر می رسد فرزند شما به هر سؤالی «نه» می گوید، سعی کنید ارزیابی کنید که آیا این دو کلمه را می فهمد یا خیر.
چگونه بفهمیم فرزندمان تفاوت بین «بله» و «نه» را می داند؟
برخی از اشیاء یا تصاویری را که می دانید کودک به خوبی درک می کند، بردارید. فرض کنید خرس عروسکی آنها را برداشتید. از آنها بپرسید: “این خرس عروسکی شماست؟” و ببینید که چگونه پاسخ می دهند. برای بچه هایی که هنوز «بله» و «نه» را نمی فهمند، احتمالاً پاسخ های نادرستی دریافت خواهید کرد.
همچنین می‌توانید وقتی به فرزندتان چیزی را پیشنهاد می‌کنید که می‌دانید واقعاً دوست دارد، مراقب آن باشید. شاید این یک رفتار خاص باشد که آنها اغلب دریافت نمی کنند مانند یک کلوچه خوشمزه، از آنها بپرسید “آیا یک کوکی می خواهید؟” اگر آنها «نه» بگویند اما بعد از اینکه شما آن را به آنها ندهید ناراحت شوند، این نشانه آن است که ممکن است هنوز نحوه استفاده صحیح از «بله» و «نه» را درک نکرده باشند.
آیا مرحله “نه” چیز بدی است؟
برخی از شما احتمالاً فکر می‌کنید: «کودک من قطعاً تفاوت بین «بله» و «نه» را می‌فهمد اما هنوز هم همیشه از «نه» استفاده می‌کند.» این مورد برای خیلی از کودکان اتفاق می افتد، اما باور کنید یا نه، مرحله “نه” همیشه چیز بدی نیست.
البته اگر بعد از یک روز طولانی با یک کودک ناهمکار این مطلب را می خوانید، ممکن است تمایلی به این موضوع نداشته باشید. اما در مورد آن فکر کنید: به عنوان والدین و مراقبان، ما می خواهیم فرزندانمان به بزرگسالانی با اعتماد به نفس تبدیل شوند و “تمرین” برای این کار از دوران کودکی شروع می شود، زمانی که کودکان شروع به دیدن خود به عنوان فردی جدا از مراقبان خود می کنند.
یادگیری نحوه نه گفتن به چند دلیل مهم است. از منظر ایمنی بسیار مهم است. اگر کسی به روشی ناامن به فرزندتان نزدیک شد، می خواهید فرزندتان بتواند فریاد «نه» بزند و فرار کند.
اما شرایط دیگری نیز وجود دارد که باید در نظر گرفت. همانطور که فرزند شما بزرگتر می شود، باید یاد بگیرد که چگونه مودبانه به کسی “نه” بگوید. ما می خواهیم فرزندانمان بتوانند نظر خود را بیان کنند و احساس وظیفه نکنند که همه را راضی کنند. بنابراین دفعه بعد که «نه» در خانه شما تکرار شد، سعی کنید به نتایج مثبتی که در راه است فکر کنید.
وقتی کودک خردسال می گوید “نه!”
اگر امتناع‌ها بیش از حد باشد، یا کودک مکرر دچار فروپاشی شود چه؟ در اینجا چند روش وجود دارد که می توانید انجام دهید تا روز را برای همه اعضای خانواده کمی آسان تر کنید.
-به جای پرسیدن سوال «بله یا نه» به فرزندتان حق انتخاب بدهید. گزینه “نه” گفتن را به طور کلی حذف کنید! به جای «آیا می‌خواهید کفش‌هایتان را بپوشید؟»، می‌توانید بگویید: «زمان پوشیدن کفش‌هایت فرا رسیده است. کفش‌های قرمزت را می‌خواهی یا کفش‌های آبی‌ت را؟» دادن انتخاب های مکرر به فرزندتان به او کمک می کند تا احساس استقلال و کنترل بیشتری داشته باشد و از ناامیدی او می کاهد. همچنین به خاطر داشته باشید که بسیاری از کارهایی که فرزندتان باید انجام دهد، اختیاری نیستند. قبل از رفتن به فروشگاه، کفش یک الزام است. این هم دلیل دیگری برای نپرسیدن سوال است. انتخاب کردن، شما را در این شرایط بسیار جلوتر خواهد برد.
-به فرزندتان بگویید به جای کارهایی که نباید انجام دهد، چه کاری باید انجام دهد. به جای اینکه بگویید: «در حال حاضر دسر نمی خوریم»، سعی کنید بگویید «ما بعد از شام دسر می خوریم». مثبت‌تر صحبت کردن و کمتر «نه» گفتن به فرزندتان ممکن است مفید باشد. البته مواقعی وجود دارد که باید «نه» بگویید. اما محدود کردن این مورد با تغییر عبارت خود در صورت امکان می‌تواند راه درازی داشته باشد.
-یک روال ثابت داشته باشید. کوچولوها با روال عادی پیشرفت می کنند. وقتی می دانند چه چیزی در راه است، ممکن است عصبانیت یا لحظات احساسی کمتری داشته باشند. بگویید فرزندتان ناراحت است زیرا می‌خواهد بیرون بازی کند اما شما در حال حاضر نمی‌توانید او را ببرید. برنامه‌ای تنظیم کنید که فرزندتان تقریباً در همان زمان هر روز بیرون بازی کند: شاید صبح، یا بعد از ناهار یا شام. آنها می دانند که این در حال آمدن است و احتمال کمتری دارد که در مواقع دیگر برای بیرون رفتن از خانه التماس کنند.
البته ما نمی توانیم هر ساعت از روز را برنامه ریزی کنیم، به خصوص با طبیعت غیرقابل پیش بینی کودکان اما داشتن یک روال عمومی یا حتی فقط یک روال برای زمان های خاصی از روز می تواند کمک بزرگی باشد. تربیت کودکان خردسال به خصوص در این مرحله کار سختی است. اما ثابت قدم باشید و مثبت بمانید. شما و فرزندتان با هم از پس آن بر می آیید.
مقاله های مرتبط
علائم هشدار دهنده تأخیر تکاملی
تأخیرهای رشدی در کودکان ۳ تا ۵ سال
گفتاردرمانی برای لکنت زبان کودکان
گفتاردرمانی در بیش فعالی کودکان
بهترین دکتر تاخیر گفتاری کودکان
شایع ترین علت تاخیر رشد در کودکان
چرا کودک ۴ ساله من صحبت نمی کند؟
تاثیر مشکلات گفتاری کودکان در نارساخوانی
حرف نزدن کودک تا چه سنی طبیعی است؟
بایدها و نبایدهای تمرین گفتار درمانی در خانه
چه زمانی باید نگران حرف نزدن کودک باشیم؟
آیا می توانم گفتاردرمانی را در منزل انجام دهم؟
چه زمانی کودکان از توانبخشی فشرده سود می برند؟
نکاتی برای موفقیت کودکان با تاخیر گفتاری در مدرسه
چگونه به کودکان خردسال آموزش دهیم که دستورالعمل ها را دنبال کنند؟