یکی از مشکلات شایع در فرآیند یادگیری کودکان، اختلال شنیداری در املا است. بسیاری از والدین تصور می‌کنند اشتباهات املایی کودک صرفاً ناشی از کم‌دقتی یا بی‌حوصلگی اوست، در حالی که در واقع ریشه اصلی مشکل می‌تواند در پردازش شنیداری و درک صداها باشد. این اختلال اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند بر پیشرفت تحصیلی و حتی اعتماد به نفس کودک تأثیر منفی بگذارد.
اختلال شنیداری در املا چیست؟
اختلال شنیداری در املا زمانی رخ می‌دهد که کودک در پردازش و تمایز صداها مشکل دارد. به عبارت دیگر، او نمی‌تواند به درستی بین صداهای مشابه مانند “س” و “ز“ یا “ب” و “پ“ تفاوت قائل شود. این مسئله باعث می‌شود در نوشتن کلمات (اختلال دیکته نویسی یا املا) دچار خطاهای مکرر شود.
نشانه‌های اختلال شنیداری در املا
برخی از مهم‌ترین علائمی که می‌تواند زنگ خطری برای والدین و معلمان باشد عبارتند از:
- تکرار اشتباهات مشابه در نوشتن املا
- جا انداختن یا اضافه نوشتن حروف
- نوشتن کلمات بر اساس حدس و نه بر اساس شنیده‌ها
- ناتوانی در تشخیص تفاوت صداهای مشابه
- ضعف در به خاطر سپردن کلمات جدید
این نشانه‌ها معمولاً در سال‌های ابتدایی دبستان بیشتر نمایان می‌شوند و در صورت بی‌توجهی می‌توانند به مشکلات جدی‌تر در خواندن و نوشتن (اختلال یادگیری) منجر شوند.
علت‌های اختلال شنیداری در املا
عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز این اختلال شوند، از جمله:
- مشکلات پردازش شنیداری مرکزی (CAPD)کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنیداری مرکزی، صداها را می‌شنوند اما مغز آن‌ها قادر به پردازش دقیق و تمایز بین آن‌ها نیست.
- ضعف در حافظه شنیداری کوتاه‌مدتکودک نمی‌تواند رشته‌ای از صداها یا کلمات را به خاطر بسپارد و به همین دلیل هنگام نوشتن دچار اشتباه می‌شود.
- اختلالات یادگیری خاصاختلالات یادگیری مانند اختلال خواندن یا روخوانی نیز می‌توانند با اختلال شنیداری در املا همراه باشند.
- عوامل محیطینبود آموزش صحیح، اضطراب در محیط کلاس یا بی‌توجهی به مشکلات کودک نیز می‌تواند وضعیت را تشدید کند.
پیامدهای اختلال شنیداری در املا
این مشکل تنها به اشتباه در نوشتن کلمات محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند عواقب گسترده‌تری داشته باشد:
- کاهش اعتماد به نفس کودک
- افت تحصیلی و بی‌علاقگی به درس
- مشکلات در برقراری ارتباط مؤثر با همسالان
- افزایش اضطراب و استرس در زمان امتحان
راهکارهای درمان اختلال شنیداری در املا
خبر خوب این است که با تشخیص به موقع و مداخلات تخصصی، می‌توان تا حد زیادی این اختلال را درمان یا کنترل کرد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
۱.گفتاردرمانی تخصصی
گفتاردرمانی با تمرکز بر تقویت مهارت‌های شنیداری و تمایز صداها، به کودک کمک می‌کند تا بتواند صداها را بهتر درک و در نوشتن به درستی به کار ببرد.
۲.تمرین‌های شنیداری
تمرین‌هایی مانند تشخیص صداهای مشابه، گوش دادن به داستان و تکرار کلمات، می‌توانند حافظه شنیداری کودک را تقویت کنند. در مراکز ما این تمرینات در اتاق شنیداری انجام می شوند.
۳.کاردرمانی شناختی
در برخی موارد، کاردرمانی می‌تواند در بهبود تمرکز، حافظه و پردازش اطلاعات شنیداری مؤثر باشد.
۴.استفاده از روش‌های آموزشی خاص
روش‌هایی مانند آموزش چندحسی (ترکیب بینایی، شنوایی و لمس) می‌تواند به کودکان با اختلال شنیداری در املا کمک شایانی کند.
نقش والدین در بهبود اختلال شنیداری در املا
والدین می‌توانند با ایجاد یک محیط حمایتی و تشویقی، نقش مهمی در پیشرفت کودک ایفا کنند:
- صبور بودن در هنگام نوشتن املا
- تمرین روزانه کلمات به صورت بازی
- تقویت اعتماد به نفس کودک
- همکاری مستمر با متخصصان گفتاردرمانی و کاردرمانی
بهترین مرکز درمان اختلال شنیداری در املا در تهران
اگر فرزند شما با مشکلاتی مانند اشتباهات مکرر در املا یا ناتوانی در تشخیص صداهای مشابه روبه‌روست، مراجعه به یک مرکز تخصصی ضروری است.
مرکز تخصصی اختلال یادگیری دکتر حسینی سیانکی با بیش از دو دهه تجربه در حوزه تشخیص و درمان اختلالات یادگیری، یکی از معتبرترین مراکز در تهران محسوب می‌شود. این مرکز با بهره‌گیری از متخصصان مجرب و روش‌های نوین توانبخشی، خدماتی جامع در زمینه درمان اختلال شنیداری در املا ارائه می‌دهد.
این مجموعه دارای دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران است تا دسترسی خانواده‌ها به خدمات تخصصی آسان‌تر باشد. بسیاری از والدین پس از مراجعه به این مرکز، پیشرفت چشمگیری در مهارت‌های نوشتاری و تحصیلی فرزندان خود گزارش کرده‌اند.
نتیجه‌گیری
اختلال شنیداری در املا یکی از مشکلات شایع در فرآیند یادگیری کودکان است که در صورت بی‌توجهی می‌تواند بر پیشرفت تحصیلی و روحیه کودک تأثیر منفی بگذارد. با این حال، تشخیص به موقع و استفاده از روش‌های درمانی تخصصی می‌تواند آینده تحصیلی و اعتماد به نفس کودک را به شکل قابل‌توجهی بهبود بخشد.
اگر شما هم نگران مشکلات املایی فرزندتان هستید، مراجعه به مرکز تخصصی اختلال یادگیری تحت نظر دکتر حسینی سیانکی در غرب و شرق تهران می‌تواند بهترین انتخاب برای شروع مسیر درمان باشد.
