آفازی یک اختلال زبانی است که در اثر آسیب در ناحیه خاصی از مغز که بیان و درک زبان را کنترل می کند، ایجاد می شود. آفازی باعث می شود فرد نتواند به طور موثر با دیگران ارتباط برقرار کند. بسیاری از افراد در اثر سکته مغزی دچار آفازی می شوند. زن و مرد هر دو به یک اندازه تحت تأثیر قرار می گیرند و اکثر افراد مبتلا به آفازی در سنین میانسالی تا پیری هستند. انواع مختلفی از آفازی وجود دارد. اینها معمولاً بر اساس ناحیه ای از سمت غالب زبان در مغز و میزان آسیب تشخیص داده می شوند به عنوان مثال:
-افراد مبتلا به آفازی بروکا به ناحیه جلویی قسمت غالب مغز آسیب می‌رسانند.
-افراد مبتلا به آفازی ورنیکه به قسمت جانبی بخش غالب زبان در مغز آسیب می‌رسانند.
-آفازی جهانی نتیجه آسیب به بخش بزرگی از قسمت غالب زبان در مغز است.
اثرات آفازی
افراد مبتلا به آفازی اغلب با ۴ روش اصلی درک و استفاده از زبان مشکل دارند. که به شرح ذیل می باشد:
-خواندن
-گوش دادن
-صحبت کردن
-تایپ کردن یا نوشتن
مشکلات گفتاری شاید واضح باشند و افراد مبتلا به آفازی ممکن است در استفاده صحیح از کلمات اشتباه کنند. آفازی ممکن است گاهی اوقات شامل استفاده از صداهای اشتباه در یک کلمه، انتخاب کلمه اشتباه یا کنار هم قرار دادن کلمات اشتباه باشد. اگر چه آفازی بر توانایی فرد برای برقراری ارتباط تأثیر می گذارد اما بر هوش آنها تأثیر نمی گذارد. آفازی می تواند به خودی خود یا در کنار سایر اختلالات مانند مشکلات بینایی، مشکلات حرکتی، ضعف اندام ها و مشکلات حافظه یا مهارت های تفکر رخ دهد.
انواع آفازی
آفازی اغلب به عنوان “بیانی” یا “دریافتی” طبقه بندی می شود، بسته به اینکه آیا در درک یا بیان زبان یا هر دو مشکل وجود دارد. اما اکثر افراد مبتلا به آفازی در صحبت کردن مشکل دارند و ترکیبی از مشکلات در نوشتن، خواندن و شاید گوش دادن خواهند داشت. علائم آفازی می تواند به طور گسترده ای از اختلاط چند کلمه تا مشکل در همه اشکال ارتباط متغیر باشد. برخی از افراد با اختلال آفازی نمی دانند که گفتارشان بی معنی است و وقتی دیگران آنها را نمی فهمند، ناامید می شوند.
علل آفازی
آفازی ناشی از آسیب به بخش هایی از مغز است که مسئول درک و تولید زبان هستند. علل شایع آفازی عبارتند از:
-سکته مغزی شایع ترین علت آفازی می باشد.
-آسیب شدید سر
-عفونت
-شرایط عصبی پیشرونده: شرایطی که باعث می شود مغز و سیستم عصبی در طول زمان آسیب ببینند مانند زوال عقل
آفازی می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد اما در افراد بالای ۶۵ سال شایع تر است. این به این دلیل است که سکته مغزی و بیماری های عصبی پیشرونده تمایل دارند افراد مسن را تحت تاثیر قرار دهند.
علائم آفازی
علائم آفازی بستگی به نوع آفازی فرد دارد. افراد مبتلا به آفازی بروکا، که گاهی اوقات آفازی بیانی نامیده می‌شود، ممکن است کلمات «و» و «را» را از زبان خود حذف کنند و با جملات کوتاه اما معنادار صحبت کنند. آنها معمولاً می توانند برخی از صحبت های دیگران را درک کنند. از آنجایی که آسیب در قسمت جلویی مغز است که برای حرکات نیز مهم است، افراد مبتلا به آفازی بروکا اغلب دارای ضعف سمت راست یا فلج بازو و پا هستند.
مبتلایان به آفازی ورنیکه که گاهی اوقات آفازی دریافتی نامیده می شود، ممکن است با جملات طولانی گیج کننده صحبت کنند، کلمات غیر ضروری اضافه کنند یا کلمات جدیدی ایجاد کنند. آنها معمولاً در درک گفتار دیگران مشکل دارند.
افراد مبتلا به آفازی جهانی در صحبت کردن یا درک زبان مشکل دارند.
تشخیص آفازی
آفازی معمولاً پس از ارزیابی های جامع توسط دکتر متخصص گفتاردرمانی تشخیص داده می‌شود. متخصصین گفتاردرمانی در آفازی همچنین می توانند در صورت لزوم به روند درمان کمک کنند. این تست‌ها اغلب شامل تمرین‌های ساده‌ای هستند مانند درخواست از فرد برای نام بردن اشیاء داخل اتاق، تکرار کلمات، جملات، خواندن و نوشتن می باشد. هدف این آزمون ها درک توانایی فرد در موارد زیر است:
-درک گفتار و دستور زبان اولیه
-کلمات، عبارات و جملات را بیان کنید.
-ارتباط اجتماعی برقرار کنید برای مثال یک مکالمه داشته باشید یا یک جوک را درک کنید.
-حروف، کلمات و جملات را بخوانید و بنویسید.
برای ارزیابی آسیب مغزی می‌توان از تکنیک‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا اسکن MRI استفاده کرد.
درمان آفازی
گفتار و زبان درمانی، درمان اصلی افراد مبتلا به آفازی است. هدف از این کار کمک به بازیابی برخی از توانایی های شما برای برقراری ارتباط است و همچنین به شما کمک می کند تا در صورت لزوم راه های دیگری برای برقراری ارتباط ایجاد کنید. بسته به نیاز و خدمات ارائه شده ممکن است گفتار و زبان درمانی را به صورت فردی یا گروهی دریافت کنید.
تعداد گسترده ای از برنامه های کاربردی مبتنی بر رایانه برای حمایت از افراد مبتلا به آفازی در دسترس است. اما مهم است که استفاده از آنها را با کمک یک گفتاردرمان و زبان درمان بیاموزید. میزان موفقیت درمان در افراد مختلف متفاوت است. اکثر افراد مبتلا به آفازی درجاتی بهبود می یابند و برخی به طور کامل بهبود می یابند.
اگر آفازی ناشی از یک رویداد یکباره مانند سکته مغزی باشد، اکثر بیماران تا حدی با درمان بهبود می یابند. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد بهبودی در یک زمان خاص پس از سکته متوقف می شود. اما شانس بهبودی برای افراد مبتلا به آفازی ناشی از یک وضعیت عصبی پیشرونده ضعیف تر است. هنگامی که آفازی به دلیل یک بیماری پیشرونده ایجاد می شود، درمان بر استفاده حداکثری از کارهایی که افراد هنوز می توانند انجام دهند و ایجاد راه های دیگر برای برقراری ارتباط بصورت کلامی متمرکز است.
عوارض آفازی
چالش های زندگی با آفازی می تواند بر احساس و تعامل فرد با دیگران تأثیر بگذارد. در برخی موارد می تواند منجر به موارد زیر شود:
-انزوا
-اضطراب
-افسردگی
اگر نگران فردی مبتلا به آفازی هستید، او را تشویق کنید تا در مورد هر مشکلی با پزشک عمومی یا یکی از اعضای تیم مراقبت خود صحبت کند تا به پشتیبانی مربوطه دسترسی پیدا کند. اگر خود شخص نتواند این کار را انجام دهد، ممکن است از کسی بخواهد که از طرف او ارتباط برقرار کند.
مقاله های مرتبط
تمرین های گفتاردرمانی در دیزآرتری