هیدروسفالی تجمع بیش از حد مایع مغزی نخاعی (CSF) در حفره های مغز به نام بطن است. این مایع اضافی باعث گشاد شدن بطن های مغز می شده و فشار مضری بر بافت های مغز وارد می کند. با توجه به عوارض جدی این بیماری تشخیص به موقع و درمان سریع توسط بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی بسیار حائز اهمیت می باشد.
علائم هیدروسفالی
علائم هیدروسفالی از فردی به فرد دیگر و در گروه های سنی مختلف بسیار متفاوت است. نوزادان و کودکان خردسال بیشتر در معرض علائم ناشی از افزایش فشار داخل جمجمه ای مانند استفراغ هستند و بزرگسالان ممکن است از دست دادن عملکرد مانند راه رفتن یا فکر کردن را تجربه کنند. در زیر برخی از علائمی که توسط بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی بررسی می شوند، ذکر شده است:
۱. علائم هیدروسفالی در نوزادان
-اندازه سر بصورت غیر معمول بزرگ است.
-افزایش سریع دور سر
-فونتانل برآمده
-رگ های برجسته پوست سر
-انحراف چشم ها به سمت پایین
-استفراغ
-خواب آلودگی
-تحریک پذیری
-تشنج
۲. علائم هیدروسفالی در کودکان و نوجوانان
-تهوع و استفراغ
-تورم دیسک بینایی یا ادم پاپی
-تاری یا دوبینی
-اختلالات تعادل و راه رفتن
-کند شدن یا از دست دادن پیشرفت رشد
-تغییرات در شخصیت
-ناتوانی در تمرکز
-تشنج
-اشتهای ضعیف
-بی اختیاری ادرار
۳. علائم هیدروسفالی در بزرگسالان
-سردرد
-تهوع و استفراغ
-مشکل در راه رفتن یا اختلال در راه رفتن
-از دست دادن تعادل یا هماهنگی
-بی حالی
-بی اختیاری مثانه
-اختلال در بینایی
-اختلال در مهارت های شناختی
-از دست دادن حافظه
-زوال عقل خفیف
چه زمانی باید به پزشک متخصص هیدروسفالی مراجعه کرد؟
برای نوزادان و کودکان نوپا با این علائم و نشانه‌ها به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید:
-گریه های بلند
-مشکل در مکیدن یا تغذیه
-استفراغ بدون دلیل و مکرر
-تشنج
برای سایر علائم یا نشانه‌ها در هر گروه سنی فوراً به دنبال بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی باشید. بیش از یک بیماری می تواند مشکلات و علائم مرتبط با هیدروسفالی را ایجاد کند بنابراین تشخیص به موقع و مراقبت مناسب بسیار مهم است.
عوارض هیدروسفالی
در بیشتر موارد هیدروسفالی پیشرفت می کند به این معنی که در صورت عدم درمان عوارضی از جمله ناتوانی های فکری، رشدی و جسمی ممکن است رخ دهد. این مسائل می تواند تهدید کننده زندگی باشد. در هیدروسفالی خفیف در صورت درمان مناسب، ممکن است عوارض کمی داشته باشد.
آزمایش و تشخیص هیدروسفالی
هنگامی که پزشک مشکوک به هیدروسفالی است، یک ارزیابی بالینی کامل از جمله بررسی و ثبت شرح حال دقیق بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی وضعیت انجام می دهد. معمولاً برای تأیید تشخیص و ارزیابی گزینه‌های درمانی، یک معاینه عصبی کامل، شامل یکی از آزمایش‌های زیر توصیه می‌شود:
-اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)
-تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
-پونکسیون کمری (تپ ستون فقرات)
-پایش فشار داخل جمجمه
-سیسترنوگرافی ایزوتوپی
آزمایشات ممکن است اطلاعات مفیدی را در مورد شدت بیماری و علت احتمالی آن نشان دهد. هنگامی که دکتر متخصص به هیدروسفالی مشکوک شد، مهم است که یک جراح مغز و اعصاب و یا متخصص مغز و اعصاب به دلیل تخصص خود در زمینه تفسیر نتایج آزمایش و درمان بیماری، بخشی از تیم پزشکی شوند.
درمان هیدروسفالی
هیدروسفالی را می توان به روش های مختلفی درمان کرد. بر اساس علت زمینه ای، این بیماری ممکن است به طور مستقیم با از بین بردن علت انسداد CSF یا به طور غیرمستقیم با منحرف کردن مایع اضافی درمان شود. هیدروسفالی معمولاً به طور غیرمستقیم با کاشت وسیله ای به نام “شانت” برای منحرف کردن CSF اضافی از مغز درمان می شود. شانت یک لوله انعطاف پذیر است که همراه با یک کاتتر و یک دریچه، زیر پوست قرار می گیرد تا CSF اضافی را از یک بطن داخل مغز به حفره دیگر بدن مانند حفره صفاقی (ناحیه اطراف اندام های شکمی) تخلیه کند.
سیستم شنت معمولاً در تمام طول عمر بیمار در جای خود باقی می ماند (اگرچه گاهی اوقات نیاز به انجام عملیات اضافی برای اصلاح سیستم شانت است). سیستم شنت به طور مداوم عملکرد خود را برای منحرف کردن CSF از مغز انجام می دهد و در نتیجه فشار داخل جمجمه را در محدوده طبیعی نگه می دارد. در برخی موارد به دو روش انجام می شود اولی برای منحرف کردن CSF و دیگری در مرحله بعدی برای از بین بردن علت انسداد (به عنوان مثال تومور مغزی) انجام می شود.
تعداد محدودی از بیماران را می توان با یک عمل جایگزین به نام ونتریکولوستومی سوم آندوسکوپی درمان کرد. در این روش جراح از یک دوربین کوچک (اندوسکوپ) با فیبر نوری برای تجسم بطن‌ها و ایجاد مسیر جدیدی استفاده می‌کند که CSF می‌تواند از طریق آن جریان یابد.
پیگیری های بعد از قرار دادن شانت
عملکرد عصبی پس از جراحی ارزیابی می شود. اگر هر گونه مشکل عصبی ادامه یابد برای بهبود بیشتر نیاز به درمان توانبخشی می باشد. با این حال بهبودی ممکن است به دلیل میزان آسیب ناشی از هیدروسفالی و توانایی مغز برای التیام محدود شود. از آنجایی که هیدروسفالی یک بیماری مداوم است، پیگیری طولانی مدت توسط دکتر متخصص هیدروسفالی لازم است. آزمایشات تشخیصی بعدی از جمله سی تی اسکن، ام آر آی و اشعه ایکس کمک می کند تا مشخص شود آیا شانت به درستی کار می کند یا خیر. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر پس از عمل باید با پزشک تماس بگیرید:
-قرمزی، حساسیت، درد یا تورم پوست در طول لوله یا برش
-تحریک پذیری یا خواب آلودگی
-حالت تهوع، استفراغ، سردرد یا دوبینی
-تب
-درد شکم
-بازگشت علائم عصبی قبل از عمل
ویژگی های دکتر متخصص هیدروسفالی
- بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی که در زمینه بیماری های مغز و سیستم عصبی (متخصصان مغز و اعصاب) و جراحی مغز و سیستم عصبی (جراحان مغز و اعصاب) آموزش دیده اند، تجربه زیادی در درمان هیدروسفالی و بیماری های مرتبط با آن دارند. پزشکان آموزش دیده برای درمان کودکانی که دارای بیماری های مغز و سیستم عصبی هستند (متخصصان مغز و اعصاب کودکان) کودکان مبتلا به هیدروسفالی را درمان می کنند.
- مرکز تخصصی درمان هیدروسفالی تشخیص، مراقبت و درمان را در محیطی مناسب برای کودکان مبتلا به هیدروسفالی ارائه می دهد.
تخصص و رتبه بندی متخصص هیدروسفالی
بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی هر سال برای نزدیک به ۱۸۰۰ بزرگسال و کودک مبتلا به هیدروسفالی خدمات جامع تشخیص و درمان ارائه می کنند.
- کار گروهی: بهترین متخصصان تشخیص و درمان هیدروسفالی که شامل متخصص داخلی مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب و متخصص کودکان می باشد. این متخصصان بصورت گروهی با یکدیگر مشارکت می کنند.
- آخرین تکنیک ها و فن آوری. بهترین دکتر متخصص هیدروسفالی باید به جدیدترین ابزارها مانند جراحی مغز به کمک کامپیوتر، MRI حین عمل، جراحی مغز بیدار و لیزر. تشخیص یا برنامه‌ریزی درمان ممکن است شامل تصویربرداری پیشرفته مغز توسعه‌یافته در کلینیک مایو، الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRE) و سایر آزمایش‌های تصویربرداری باشد.
مقاله های مرتبط