ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) یکی از بیماری‌های خودایمنی سیستم عصبی است که می‌تواند باعث ضعف عضلات، خستگی شدید و مشکلات حرکتی به‌ویژه در پاها شود. بسیاری از بیماران در مراحل مختلف بیماری با دشواری در راه رفتن یا حفظ تعادل روبه‌رو می‌شوند. اما خوشبختانه، تقویت عضلات پا در ام اس با تمرینات هدفمند و کاردرمانی می‌تواند به‌طور چشمگیری کیفیت زندگی این افراد را بهبود دهد.
در این مقاله به بررسی روش‌های علمی تقویت پاها در بیماران ام‌اس، نقش کاردرمانی در این مسیر، و تجربیات خانواده‌هایی که در مرکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی تحت درمان قرار گرفته‌اند می‌پردازیم.
چرا تقویت عضلات پا در ام اس اهمیت دارد؟
ام اس (مولتیپل اسکلروزیس) به دلیل آسیب به غلاف میلین در سیستم عصبی، پیام‌های حرکتی را دچار اختلال می‌کند. این موضوع باعث ضعف در پاها، گرفتگی عضلات، کاهش استقامت و مشکلاتی در تعادل می‌شود. اگر این ضعف به‌موقع مدیریت نشود، فرد ممکن است نیاز به وسایل کمکی مانند عصا یا ویلچر پیدا کند.
تقویت عضلات پا کمک می‌کند:
- تحرک روزانه راحت‌تر شود.
- فرد توانایی بیشتری در حفظ تعادل داشته باشد.
- خستگی عضلانی کمتر شود.
- از خشک‌شدگی و اسپاسم عضلات جلوگیری شود.
- اعتمادبه‌نفس بیمار در انجام کارهای شخصی بازگردد.
روش‌های علمی برای تقویت پاها در بیماران ام اس
۱.کاردرمانی تخصصی
لازم به ذکر است که کاردرمانی در ام اس یکی از بهترین روش‌ها برای بازتوانی این بیماران است. کاردرمانگر با توجه به شرایط بیمار، تمرینات فردی طراحی می‌کند تا هم عضلات تقویت شوند و هم عملکرد حرکتی بهبود یابد. در مرکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی، برنامه‌های اختصاصی برای هر فرد طراحی می‌شود و بسیاری از بیماران توانسته‌اند دوباره بدون کمک اطرافیان راه بروند.
۲.تمرینات کششی
کشش عضلات پا باعث کاهش اسپاسم و گرفتگی می‌شود. حرکات ساده‌ای مانند کشش ساق پا یا همسترینگ می‌تواند روزانه در خانه انجام شود.
۳.تمرینات مقاومتی
استفاده از کش‌های ورزشی یا وزنه‌های سبک می‌تواند به تقویت عضلات ران و ساق کمک کند. حتی حرکات ساده‌ای مانند بالا بردن پا در حالت نشسته بسیار مفید است.
۴.آب درمانی
ورزش در آب فشار را از روی مفاصل برمی‌دارد و حرکت را برای بیمار راحت‌تر می‌کند. بسیاری از بیماران گزارش کرده‌اند که تمرینات آبی به آن‌ها انرژی و آزادی بیشتری داده است.
۵.پیاده‌روی سبک
اگرچه بیماران ام اس ممکن است در راه رفتن مشکل داشته باشند، اما پیاده‌روی کوتاه و منظم با کمک کاردرمانگر یا خانواده، یکی از بهترین تمرین‌ها برای تقویت عضلات پا است.
۶.استفاده از وسایل کمکی هوشمند
امروزه دستگاه‌هایی طراحی شده‌اند که به بیماران کمک می‌کنند تا حرکات پا را به‌صورت ایمن تمرین کنند. ترکیب این ابزارها با کاردرمانی، اثربخشی بالایی دارد.
نقش مرکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی
یکی از مراکز پیشرو در درمان مشکلات حرکتی ناشی از ام‌اس، مرکز تخصصی کاردرمانی تهران تحت نظر دکتر حسینی سیانکی است. این مرکز با بیش از دو دهه تجربه و داشتن تیم متخصص، برنامه‌های درمانی اختصاصی برای بیماران طراحی می‌کند. بیماران با مراجعه به این مرکز از روش‌های نوین کاردرمانی، تمرینات تقویتی و تجهیزات پیشرفته بهره‌مند می‌شوند.
تجربه خانواده‌ها
برای درک بهتر اهمیت تقویت عضلات پا در ام‌اس، بهتر است پای صحبت خانواده‌هایی بنشینیم که این مسیر را طی کرده‌اند:
- خانواده آقای رضایی:
«وقتی بیماری ام اس در همسرم تشخیص داده شد، یکی از مشکلات اصلی ضعف پاهایش بود. بعد از چند ماه کاردرمانی جسمی در مرکز دکتر حسینی سیانکی، او توانست دوباره بدون کمک عصا راه برود. این پیشرفت برای ما مثل یک معجزه بود.» - مادر یک بیمار ۳۰ ساله:
«دخترم به دلیل ام اس شدیداً از راه رفتن خسته می‌شد. اما با تمرینات منظم تقویت پا در این مرکز، الان می‌تواند روزانه حتی نیم ساعت پیاده‌روی کند. کیفیت زندگی‌اش بسیار بهتر شده است.» - یک بیمار دیگر:
«اوایل فکر می‌کردم ورزش کردن بی‌فایده است چون پاهایم خیلی ضعیف شده بود. ولی کاردرمانگر مرکز دکتر حسینی سیانکی با تمرینات مرحله‌ای به من اعتمادبه‌نفس داد. الان حتی می‌توانم پله‌های کوتاه را بالا بروم.»
این تجربیات واقعی نشان می‌دهد که تقویت عضلات پا در ام اس نه تنها امکان‌پذیر است، بلکه می‌تواند تغییر بزرگی در زندگی بیماران ایجاد کند.
نکات کاربردی برای بیماران و خانواده‌ها
- تمرینات باید به‌طور منظم انجام شوند؛ حتی حرکات ساده اگر مداوم باشند، تأثیر زیادی دارند.
- خانواده‌ها نقش مهمی در حمایت و همراهی دارند. تشویق بیمار می‌تواند انگیزه او را چند برابر کند.
- قبل از شروع هر نوع تمرین جدید، مشورت با کاردرمانگر ضروری است.
- ترکیب کاردرمانی، تغذیه مناسب و آرامش روانی بهترین نتیجه را به همراه دارد.
- از خستگی بیش از حد باید پرهیز کرد؛ تمرین‌ها باید در حد توان بیمار باشند.
جمع‌بندی
ام اس اگرچه یک بیماری چالش‌برانگیز است، اما با درمان توانبخشی در ام اس بصورت تخصصی می‌توان بسیاری از مشکلات آن را کنترل کرد. تقویت عضلات پا در ام اس نه تنها به افزایش توانایی حرکتی کمک می‌کند، بلکه اعتمادبه‌نفس و امید را به بیمار و خانواده بازمی‌گرداند.
تجربه‌های خانواده‌ها در مرکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی درست، حتی بیماران با ضعف شدید نیز می‌توانند دوباره روی پاهای خود بایستند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با مشکلات حرکتی ناشی از ام‌اس روبه‌رو هستید، مراجعه به یک مرکز تخصصی می‌تواند نقطه شروعی برای بازگشت به زندگی فعال و شاداب باشد.
