بهترین درمان برای بیماری ام اس به مرحله پیشرفت بیماری و علائم اختصاصی هر فرد بستگی دارد. به طور کلی، این درمان می‌تواند شامل سه بخش اصلی باشد:
-
کنترل و درمان عود علائم ام اس با داروهای استروئیدی
-
مدیریت علائم خاص ام اس برای بهبود کیفیت زندگی
-
استفاده از درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری برای کاهش تعداد و شدت عودها
در مرکز تخصصی درمان ام اس، تیمی چندرشته‌ای از متخصصان از جمله پزشک مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست، کاردرمانگر، گفتاردرمانگر و پرستار متخصص ام اس در کنار هم فعالیت می‌کنند تا بهترین خدمات درمانی و توانبخشی به بیماران ارائه شود. این رویکرد تیمی کمک می‌کند تا روند درمان و کنترل بیماری دقیق‌تر و مؤثرتر انجام گیرد.
درمان عودهای مولتیپل اسکلروزیس
درمان عودهای مولتیپل اسکلروزیس بخش مهمی از بهترین درمان برای بیماری ام اس محسوب می‌شود. اگر تصور می‌کنید علائم شما تشدید شده است، لازم است سریعاً با پرستار متخصص ام اس یا پزشک خود تماس بگیرید. چرا که گاهی اوقات علائمی شبیه به عود می‌تواند ناشی از عفونت یا عوامل دیگر باشد و نیاز به بررسی دقیق توسط پزشک دارد.
روش‌های رایج برای درمان عود شامل موارد زیر است:
-
مصرف قرص‌های استروئیدی به مدت ۵ روز در منزل
-
تزریق استروئید در بیمارستان به مدت ۳ تا ۵ روز
استروئیدها سرعت بهبودی پس از عود را افزایش می‌دهند، اما جلوی پیشرفت بیماری یا بروز عودهای جدید را نمی‌گیرند. به همین دلیل معمولاً برای مدت کوتاه و با محدودیت تعداد دفعات (حداکثر ۳ بار در سال) تجویز می‌شوند تا احتمال بروز عوارض جانبی مانند پوکی استخوان، افزایش وزن یا دیابت کاهش یابد.
درمان علائم بیماری ام اس
ام اس می‌تواند علائم گسترده‌ای ایجاد کند که هر کدام نیاز به درمان اختصاصی دارند. در مسیر بهترین درمان برای بیماری ام اس، مدیریت علائم نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی دارد. مهم‌ترین این علائم عبارت‌اند از:
۱. خستگی: شایع‌ترین علامت ام اس است. دارویی مانند آمانتادین، تمرین منظم، خواب سالم، صرفه‌جویی در انرژی و درمان‌های روانشناختی مانند CBT می‌توانند به کنترل آن کمک کنند. همچنین پزشک باید دلایل زمینه‌ای مثل افسردگی یا کم‌خونی را بررسی کند.
۲. مشکلات بینایی: معمولاً طی چند هفته خودبه‌خود برطرف می‌شوند. در صورت شدت، استروئیدها یا داروهایی مانند گاباپنتین می‌توانند کمک‌کننده باشند.
۳. اسپاسم و سفتی عضلات: با کاردرمانی در بیماری ام اس و تمرین‌های کششی بهبود می‌یابد. در موارد شدیدتر، داروهایی مانند باکلوفن یا گاباپنتین تجویز می‌شوند. نابیکسیمول (Sativex) هم در برخی موارد کاربرد دارد.
۴. مشکلات حرکتی: ناشی از اسپاسم یا ضعف عضلانی است. توانبخشی، تمرینات تعادلی، داروهای کنترل سرگیجه و استفاده از وسایل کمکی مانند عصا یا ویلچر می‌تواند مؤثر باشد.
۵. درد عصبی و عضلانی: درد نوروپاتیک با داروهایی مانند گاباپنتین و آمی‌تریپتیلین کنترل می‌شود. دردهای عضلانی نیز با فیزیوتراپی، اصلاح وضعیت بدن یا تحریک الکتریکی اعصاب (TENS) درمان می‌شوند.
۶. مشکلات شناختی و عاطفی: روانشناس اعصاب می‌تواند در مدیریت مشکلات حافظه و تمرکز کمک کند. افسردگی و اضطراب نیز با داروهای ضدافسردگی یا CBT درمان می‌شوند.
۷. مشکلات جنسی: داروهایی مثل سیلدنافیل (ویاگرا) و مشاوره‌های جنسی می‌توانند برای بهبود روابط زناشویی مفید باشند.
۸. مشکلات مثانه و روده: از داروها، کاتتر، تمرینات مثانه و کف لگن، تا روش‌هایی مانند تزریق بوتاکس در موارد خاص استفاده می‌شود. یبوست و بی‌اختیاری نیز با تغییر رژیم غذایی یا دارو قابل کنترل هستند.
۹. مشکلات گفتار و بلع: گفتاردرمانی در بیماری ام اس با تمرینات تخصصی به تقویت عضلات گفتاری و بلع کمک می‌کند و توصیه‌های تغذیه‌ای ارائه می‌دهد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، باید بدانیم که بهترین درمان برای بیماری ام اس یک نسخه واحد برای همه بیماران نیست، بلکه ترکیبی از دارو، توانبخشی و مراقبت‌های چندتخصصی است که بر اساس شرایط هر فرد تنظیم می‌شود. مدیریت عودها، کنترل علائم و بهره‌گیری از حمایت متخصصان مانند پزشک مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست، کاردرمانگر و گفتاردرمانگر می‌تواند روند زندگی بیماران مبتلا به ام اس را بهبود بخشد. هرچه درمان در مرکز تخصصی درمان ام اس سریع‌تر آغاز شود و پیگیری منظم‌تری داشته باشد، کیفیت زندگی فرد نیز بالاتر خواهد بود.
