چهار دست و پا رفتن نوزاد، یکی از مراحل مهم رشد حرکتی است که به توسعه هماهنگی و تقویت عضلات کمک می‌کند. این مهارت حرکتی به نوزادان اجازه می‌دهد تا به طور مستقل حرکت کنند، محیط اطراف خود را کاوش کنند و مهارت‌های حرکتی پیچیده‌تری را بیاموزند. در حالی که برخی از نوزادان به طور طبیعی و بدون مشکل به چهار دست و پا رفتن می‌رسند، برخی دیگر ممکن است با تاخیر حرکتی مواجه شوند. در این مقاله، با ارائه راهکارهایی برای کمک به نوزادان جهت رسیدن به این مرحله مهم، به بررسی نقش کاردرمانی و مراکز تخصصی مانند مراکز دکتر احسان حسینی سیانکی نیز می‌پردازیم.
اهمیت چهار دست و پا رفتن در رشد نوزاد
چهار دست و پا رفتن به عنوان یکی از اولین گام‌های مهم در توسعه مهارت‌های حرکتی نوزادان محسوب می‌شود. این مرحله باعث تقویت عضلات شانه‌ها، بازوها، پاها و پشت نوزاد می‌شود و به او کمک می‌کند تا تعادل و هماهنگی بیشتری پیدا کند. علاوه بر این، چهار دست و پا رفتن مهارت‌های حرکتی ظریف را نیز تقویت می‌کند و نقش مهمی در آماده‌سازی نوزاد برای مراحل بعدی مانند ایستادن و راه رفتن دارد.
همچنین، چهار دست و پا رفتن به نوزادان امکان کاوش در محیط اطرافشان را می‌دهد که باعث تقویت مهارت‌های شناختی و افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شود. بنابراین، به عنوان والدین، کمک به نوزاد در این مرحله می‌تواند نقش مهمی در رشد کلی او داشته باشد.
چه زمانی نوزادان به چهار دست و پا می‌روند؟
نوزادان معمولاً بین سنین ۶ تا ۱۰ ماهگی شروع به چهار دست و پا رفتن می‌کنند. اما باید توجه داشت که هر نوزادی الگوی رشد مخصوص به خود را دارد و برخی ممکن است کمی زودتر یا دیرتر از این بازه زمانی به چهار دست و پا رفتن بپردازند. اگر نوزاد شما تا ۱۰ یا ۱۲ ماهگی هنوز به این مرحله نرسیده است، ممکن است نشان‌دهنده نوعی تاخیر حرکتی باشد که نیازمند توجه و بررسی تخصصی است.
چگونه می‌توان به نوزاد در چهار دست و پا رفتن کمک کرد؟
برای کمک به نوزاد در توسعه مهارت چهار دست و پا رفتن، والدین می‌توانند اقدامات و تمریناتی ساده اما مؤثر انجام دهند. در ادامه به چند روش اشاره می‌کنیم که می‌تواند به نوزاد شما کمک کند:
۱. زمان بیشتری برای خوابیدن روی شکم (Tummy Time)
خوابیدن روی شکم یا Tummy Time یکی از بهترین روش‌ها برای تقویت عضلات نوزاد و آماده‌سازی او برای چهار دست و پا رفتن است. این تمرین به تقویت عضلات گردن، شانه‌ها و بازوها کمک می‌کند. از زمانی که نوزاد به دنیا می‌آید، می‌توانید روزانه چند دقیقه او را به حالت خوابیده روی شکم قرار دهید و به تدریج زمان این تمرین را افزایش دهید.
۲. تشویق به حرکت با استفاده از اسباب‌بازی
اسباب‌بازی‌های جذاب و رنگارنگ می‌توانند انگیزه خوبی برای نوزاد باشند تا سعی کند به سمت آنها حرکت کند. یک اسباب‌بازی مورد علاقه نوزاد را در فاصله‌ای از او قرار دهید تا او تلاش کند به آن برسد. این تمرین به نوزاد کمک می‌کند تا اولین تلاش‌های خود برای حرکت کردن و چهار دست و پا رفتن را انجام دهد.
۳. استفاده از حرکات نمایشی
گاهی اوقات نوزادان از والدین و اطرافیان خود یاد می‌گیرند. شما می‌توانید خودتان به حالت چهار دست و پا بروید و به نوزاد نشان دهید که چگونه باید این حرکت را انجام دهد. با این کار، نوزاد به تقلید از شما تلاش می‌کند تا به این حرکت برسد.
۴. تقویت عضلات نوزاد با بازی
بازی‌های ساده‌ای که شامل حرکت دست‌ها و پاهای نوزاد می‌شوند، به تقویت عضلات او کمک می‌کنند. به عنوان مثال، می‌توانید پاهای نوزاد را به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید یا او را تشویق کنید تا دست‌هایش را به سمت اسباب‌بازی‌ها دراز کند. این بازی‌ها به تقویت عضلات شکم، بازوها و پاهای نوزاد کمک می‌کنند.
۵. استفاده از سطحی مناسب برای تمرین
اطمینان حاصل کنید که نوزاد در محیطی امن و نرم قرار دارد تا بتواند بدون نگرانی از آسیب دیدن، تمرین چهار دست و پا رفتن را انجام دهد. فرش نرم یا تشک‌های فومی می‌توانند سطوح مناسبی برای این کار باشند.
نقش کاردرمانی در تاخیر حرکتی نوزادان
در مواردی که نوزاد با تاخیر حرکتی مواجه است و تا زمان مناسب قادر به چهار دست و پا رفتن یا سایر مراحل رشد حرکتی نیست، کاردرمانی در تاخیر حرکتی می‌تواند نقش مهمی در کمک به نوزاد ایفا کند. کاردرمانی به نوزادانی که در رشد و توسعه حرکتی خود مشکل دارند کمک می‌کند تا مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کنند و به مراحل رشدی خود برسند.
مراکز کاردرمانی دکتر احسان حسینی سیانکی با بیش از دو دهه تجربه در زمینه درمان و توانبخشی کودکان با تاخیر حرکتی و سایر اختلالات رشد، به خانواده‌ها در رفع این مشکلات کمک می‌کنند. این مراکز در غرب و شرق تهران واقع شده و با تیمی از متخصصان کاردرمانی، خدمات متنوعی از جمله:
- تشخیص زودهنگام تاخیرهای حرکتی
- ارائه برنامه‌های درمانی فردی
- تمرینات تقویتی برای بهبود مهارت‌های حرکتی
- آموزش والدین برای انجام تمرینات روزانه در خانه
را ارائه می‌دهند.
تاخیر حرکتی چیست؟
تاخیر حرکتی به وضعیتی اشاره دارد که در آن نوزادان یا کودکان نمی‌توانند در زمان مناسب به مهارت‌های حرکتی مربوط به سن خود دست یابند. این مهارت‌ها شامل چهار دست و پا رفتن، نشستن، راه رفتن و حتی مهارت‌های حرکتی ظریف مانند گرفتن اشیا است. دلایل مختلفی می‌توانند باعث تاخیر حرکتی شوند، از جمله:
- عوامل ژنتیکی
- مشکلات عصبی و عضلانی
- عفونت‌ها یا آسیب‌های زایمان
- عدم تحریک کافی محیطی
در این موارد، کاردرمانی به عنوان یکی از روش‌های موثر در تسریع رشد حرکتی نوزادان شناخته شده است.
چگونه کاردرمانی به نوزادان با تاخیر حرکتی کمک می‌کند؟
کاردرمانگران با استفاده از روش‌های علمی و تمرینات هدفمند، به نوزادان کمک می‌کنند تا مهارت‌های حرکتی خود را بهبود بخشند. این متخصصان برنامه‌های درمانی فردی بر اساس نیازهای خاص هر کودک طراحی می‌کنند. کاردرمانی جسمی می‌تواند شامل:
- تمرینات تعادلی و تقویتی برای تقویت عضلات نوزاد
- بازی‌های تعاملی که به توسعه مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند
- آموزش والدین برای انجام تمرینات در منزل و پیگیری پیشرفت کودک
نقش مراکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی در درمان تاخیر حرکتی
مراکز کاردرمانی دکتر احسان حسینی سیانکی با دو شعبه در غرب و شرق تهران به والدین و کودکان کمک می‌کنند تا از طریق برنامه‌های تخصصی کاردرمانی، بر مشکلات حرکتی غلبه کنند. این مراکز با استفاده از تکنیک‌های نوین و تمرینات متنوع، به نوزادان و کودکان با تاخیر حرکتی کمک می‌کنند تا به مراحل رشدی خود برسند و بهبود پیدا کنند.
دکتر حسینی سیانکی با داشتن تیمی متخصص و تجهیزات پیشرفته، به ارائه خدمات کاردرمانی برای کودکان با مشکلات حرکتی و تأخیر در مهارت‌های رشد می‌پردازد. مرکز تخصصی درمان تاخیر جرکتی با تمرکز بر تقویت مهارت‌های حرکتی و بهبود توانمندی‌های نوزادان، به والدین کمک می‌کنند تا بهترین راهکارها را برای حمایت از کودکان خود بیاموزند.
جمع‌بندی
چهار دست و پا رفتن یکی از مراحل مهم رشد حرکتی نوزادان است که به توسعه مهارت‌های حرکتی، شناختی و اجتماعی کمک می‌کند. والدین می‌توانند با استفاده از روش‌هایی مانند افزایش زمان خوابیدن روی شکم و تشویق نوزاد به حرکت، به او در این مرحله کمک کنند. در صورتی که نوزاد با تاخیر حرکتی مواجه باشد، کاردرمانی می‌تواند روشی موثر برای تقویت مهارت‌های حرکتی و کمک به نوزاد در رسیدن به مراحل رشدی مناسب باشد.
مراکز کاردرمانی دکتر احسان حسینی سیانکی با دو شعبه در تهران، یکی از مراکز پیشرو در ارائه خدمات کاردرمانی برای کودکان با تاخیر حرکتی است و به والدین کمک می‌کند تا نوزادان خود را در مسیر رشد و توسعه بهتر همراهی کنند.