یکی از نگرانی‌های شایع والدین در سنین ابتدایی مدرسه این است که کودکشان نمی‌تواند به‌درستی بخواند. اگر شما هم از خود می‌پرسید «چرا کودک من نمی‌تواند خوب بخواند؟»، باید بدانید که این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از تأخیر در رشد مهارت‌های زبانی گرفته تا وجود اختلالات یادگیری مانند دیسلکسی.
در این مقاله سعی داریم به بررسی مهم‌ترین دلایل ضعف در مهارت خواندن در کودکان بپردازیم، نشانه‌های هشداردهنده را معرفی کنیم، و راهکارهایی علمی و کاربردی برای درمان این مشکل ارائه دهیم. همچنین در پایان به نقش دکتر حسینی سیانکی و مرکز تخصصی درمان اختلالات یادگیری در تهران اشاره می‌کنیم که یکی از معتبرترین مراکز در این حوزه است.
مهارت خواندن در کودکان چگونه رشد می‌کند؟
خواندن، یک فرآیند پیچیده است که به مهارت‌های مختلفی نیاز دارد:
- آگاهی واج شناختی (تشخیص صداها)
- حافظه دیداری و شنیداری
- دقت و تمرکز
- مهارت‌های زبانی و درک واژگان
- مهارت‌های حرکتی چشم
در صورتی که یکی از این مهارت‌ها به خوبی رشد نکرده باشد، اختلال در خواندن ممکن است ظاهر شود.
دلایل رایج ناتوانی در خواندن در کودکان
در ادامه به مهم‌ترین دلایل ناتوانی یا ضعف در مهارت خواندن در کودکان اشاره می‌کنیم:
۱.دیسلکسی (Dyslexia) – اختلال ویژه خواندن
دیسلکسی یکی از شایع‌ترین دلایل ناتوانی در خواندن است. کودک مبتلا به دیسلکسی معمولاً در رمزگشایی کلمات، ترکیب صداها و خواندن روان مشکل دارد.
نشانه‌ها:
- جا انداختن یا تغییر حروف در حین خواندن
- خواندن کند و پراشتباه
- مشکل در تشخیص صداهای مشابه (مثل س، ش)
- ناتوانی در حفظ کردن واژگان
۲.تأخیر در رشد زبانی
برخی کودکان به دلایل ژنتیکی یا محیطی دچار تأخیر گفتاری و زبانی هستند. این تأخیر می‌تواند به ضعف در واژگان، درک مطلب و در نهایت به خواندن ضعیف منجر شود.
۳.ضعف در دقت و تمرکز
کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) هستند، معمولاً در پیگیری کلمات، دنبال کردن خطوط، و تمرکز هنگام خواندن مشکل دارند.
۴.مشکلات بینایی یا شنوایی درمان نشده
گاهی کودک به طور مادرزادی یا اکتسابی دچار مشکلاتی در بینایی یا شنوایی است که مانع یادگیری صحیح خواندن می‌شود.
چه زمانی باید نگران باشیم؟
اگر کودک شما در سنین ۶ تا ۸ سالگی (کلاس اول و دوم دبستان) قرار دارد و یکی از نشانه‌های زیر را دارد، بهتر است ارزیابی تخصصی برای او انجام شود:
- خواندن کندتر از حد طبیعی
- اشتباهات مکرر در صداگذاری کلمات
- فرار از فعالیت‌های مرتبط با خواندن
- ضعف شدید در املا یا دیکته
آیا اختلال خواندن قابل درمان است؟
بله. خوشبختانه با مداخلات تخصصی و به‌موقع، می‌توان مهارت خواندن کودکان را بهبود بخشید. کلید موفقیت در درمان، تشخیص دقیق علت و شروع زودهنگام توانبخشی است.
راهکارهای درمانی برای بهبود خواندن کودکان
۱.ارزیابی جامع توسط متخصص
اولین قدم، مراجعه به یک مرکز تخصصی درمان اختلال یادگیری و انجام ارزیابی‌های کامل توسط روانشناس، گفتاردرمان و کاردرمانگر است. در مرکز دکتر حسینی سیانکی این ارزیابی‌ها به‌صورت چند‌بعدی و دقیق انجام می‌شود.
۲.گفتاردرمانی
گفتاردرمانی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تقویت مهارت‌های زبانی، آگاهی واجی و درک واژگان است. کودکی که خوب نمی‌خواند، اغلب نیاز به گفتاردرمانی تخصصی دارد.
۳.آموزش ساختارمند خواندن (روش چندحسی)
روش‌هایی مانند آموزش فونولوژیک و روش اورتون–گیلینگهام از جمله متدهای ثابت شده برای آموزش خواندن به کودکان مبتلا به دیسلکسی هستند.
۴.تمرین‌های دیداری و شنیداری
بازی‌ها و تمرین‌هایی که حافظه دیداری و شنیداری را تقویت می‌کنند، تأثیر زیادی در بهبود مهارت خواندن دارند. این تمرین‌ها در جلسات کاردرمانی ذهنی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۵.مشارکت خانواده
والدین نقش بسیار مهمی در ایجاد انگیزه، تمرین در منزل و تشویق کودک دارند. آموزش والدین در کنار درمان کودک بسیار ضروری است.
مرکز تخصصی درمان اختلال خواندن در تهران
اگر به دنبال بهترین مرکز تشخیص و درمان اختلالات یادگیری در تهران هستید، کلینیک دکتر حسینی سیانکی یکی از مراکز معتبر و شناخته‌شده در این زمینه است. با بیش از دو دهه تجربه در ارزیابی و توانبخشی کودکان با مشکلات یادگیری، این مرکز خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
- گفتاردرمانی تخصصی در اختلالات خواندن
- کاردرمانی ذهنی و بینایی برای تقویت توجه و حافظه
- برنامه‌های درمانی اختصاصی برای دیسلکسی
- آموزش والدین برای پیگیری تمرین‌ها در منزل
📍 دو شعبه فعال: مرکز اختلال یادگیری غرب تهران (سعادت آباد) و مرکز اختلال یادگیری شرق تهران (پاسداران) آماده ارائه خدمات حرفه‌ای به کودکان شما هستند.
📞 برای رزرو وقت و مشاوره تخصصی:
۰۹۲۰۲۱۲۰۲۱۴ – ۰۹۳۵۶۱۱۷۷۴۲
جمع‌بندی
پرسش «چرا کودک من نمی‌تواند خوب بخواند؟» نباید با بی‌توجهی پاسخ داده شود. ضعف در مهارت خواندن می‌تواند ریشه در اختلالات یادگیری یا عوامل دیگر داشته باشد که نیازمند بررسی و درمان تخصصی هستند. هرچه مداخله زودتر انجام شود، موفقیت درمان بیشتر خواهد بود.
اگر شما هم با این دغدغه روبه‌رو هستید، پیشنهاد می‌کنیم به مراکز تخصصی تحت نظارت دکتر حسینی سیانکی مراجعه کنید تا فرزندتان در مسیر درست رشد و آموزش قرار بگیرد.
