نوزادان نارس، به دلیل تولد زودهنگام (قبل از ۳۷ هفته بارداری)، نیاز به مراقبتهای ویژهای دارند. پس از گذراندن دورهای در بیمارستان، والدین باید آمادگی کامل برای مراقبت از نوزاد نارس در خانه را داشته باشند. در این مقاله به روشهای مراقبت از نوزاد نارس در خانه، نکات مهم بهداشت و تغذیه و راهکارهایی برای ایجاد محیطی امن و سالم برای نوزاد خواهیم پرداخت.
چرا مراقبت از نوزاد نارس اهمیت دارد؟
نوزادان نارس ممکن است به دلیل نارس بودن، با مشکلات تنفسی، تغذیهای و ایمنی ضعیفتر مواجه شوند. همچنین این نوزادان در مقایسه با نوزادانی که در زمان معمول متولد میشوند، به سیستم ایمنی و مراقبتهای بیشتری نیاز دارند تا در رشد و توسعه سالم کمک گیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله “نوزادان نارس چه مشکلاتی دارند؟” مراجعه فرمایید.
نکات کلیدی برای مراقبت از نوزاد نارس در خانه
- محیط مناسب برای نوزاد
- ایجاد محیطی آرام و تمیز برای نوزاد نارس بسیار مهم است. دمای محیط باید مناسب باشد، نه خیلی گرم و نه خیلی سرد (حدود ۲۴ درجه سانتیگراد مناسب است). از لباسهای نرم و مناسب استفاده کنید تا نوزاد گرم بماند اما به تنفس او آسیبی وارد نشود.
- صدای زیاد، نورهای شدید و فعالیتهای ناگهانی میتواند برای نوزاد نارس استرسزا باشد. محیط خانه را تا حد امکان آرام نگه دارید و از استفاده زیاد از وسایل الکترونیکی که صداهای بلند تولید میکنند، پرهیز کنید.
- تغذیه نوزاد نارس
- تغذیه نوزاد نارس اهمیت بالایی دارد زیرا این نوزادان وزنگیری مناسبی نداشتهاند و به کالری بیشتری برای رشد و توسعه نیاز دارند. شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزادان نارس است، اما در صورتی که نوزاد قادر به شیرخوردن نباشد، ممکن است پزشک تغذیه از طریق لوله یا مکملهای شیر تجویز کند.
- مراقبتهای تغذیهای: نوزادان نارس ممکن است در مکیدن و بلعیدن مشکل داشته باشند. در چنین شرایطی، تغذیه باید به آرامی انجام شود و در صورت بروز مشکلات مانند خفگی، والدین باید از تکنیکهای مناسب استفاده کنند.
- مراقبت از سیستم ایمنی نوزاد نارس
- نوزادان نارس به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتر در معرض عفونتها و بیماریها هستند. باید مراقبتهای ویژهای برای محافظت از آنها در برابر میکروبها صورت گیرد. شستن دستها قبل از لمس نوزاد و پرهیز از حضور افراد بیمار در اطراف نوزاد از اقدامات ضروری است.
- واکسیناسیون نوزاد نارس نیز باید با دقت و بر اساس زمانبندی پزشک انجام شود.
- مراقبت از تنفس نوزاد نارس
- مشکلات تنفسی یکی از چالشهای بزرگ نوزادان نارس است. برخی از این نوزادان ممکن است برای تنفس به دستگاههای کمککننده در بیمارستان نیاز داشته باشند. پس از بازگشت به خانه، باید به دقت تنفس نوزاد را زیر نظر بگیرید. هرگونه تغییر در سرعت یا ریتم تنفس باید جدی گرفته شده و فوراً به پزشک اطلاع داده شود.
- پزشکی و پیگیری مداوم
- نوزاد نارس به معاینات منظم پزشکی نیاز دارد. پزشک نوزاد شما میتواند برنامهای مشخص برای معاینات دورهای ارائه دهد تا مطمئن شوید که نوزاد شما به طور طبیعی در حال رشد و توسعه است. این معاینات شامل بررسی رشد وزنی، توسعه سیستم عصبی، و بررسی سیستم تنفسی خواهد بود.
- نوزادان نارس ممکن است به داروها یا مکملهای خاصی برای کمک به رشد خود نیاز داشته باشند. از مصرف صحیح این داروها بر اساس توصیه پزشک اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم در مراقبتهای روزانه
- مراقبت از پوست نوزاد نارس
- پوست نوزادان نارس بسیار حساس و نازک است. از محصولات مناسب برای شستوشوی نوزاد استفاده کنید و از تماس پوست با مواد خشن یا حساسیتزا پرهیز کنید.
- مرطوبکنندههای مخصوص نوزاد برای حفظ رطوبت پوست نوزاد توصیه میشود، به ویژه در مناطقی که پوست نوزاد خشک میشود.
- خواب نوزاد نارس
- خواب مناسب نقش بسیار مهمی در رشد نوزاد نارس دارد. نوزادان نارس بیشتر از نوزادان معمولی به خواب نیاز دارند، بنابراین باید محیط خواب آرام و ایمنی برای آنها فراهم کنید.
- نوزاد را به پشت بخوابانید و از وسایلی مانند پتوها یا بالشتهای اضافه در محل خواب نوزاد پرهیز کنید تا از خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) جلوگیری شود.
- رابطه عاطفی با نوزاد نارس
- مراقبت از نوزاد نارس نیازمند صبر و محبت زیادی است. پیوند عاطفی قوی با نوزاد نارس میتواند به بهبود روحیه و تسریع روند رشد کمک کند. تماس پوستی مداوم (روش کانگورویی) و صحبت با نوزاد میتواند احساس امنیت و آرامش را در او افزایش دهد.
- بازیهای ساده و لمسی میتواند حس شناختی و ارتباطی نوزاد را تقویت کند.
مشکلات احتمالی و نحوه مقابله
- کاهش وزن نوزاد نارس
- کاهش وزن در نوزادان نارس امری طبیعی است، اما اگر نوزاد در مدت زمان طولانی وزنگیری نکند، باید با پزشک مشورت شود. پزشک ممکن است تغذیههای مکمل یا تغییر در برنامه غذایی نوزاد را توصیه کند.
- مشکلات گوارشی
- نوزادان نارس ممکن است با مشکلاتی مانند یبوست یا رفلاکس مواجه شوند. در چنین مواردی، پزشک تغذیههای خاص یا داروهای مناسبی برای بهبود وضعیت گوارشی نوزاد تجویز خواهد کرد.
- مشکلات حرکتی و رشد عضلانی
- برخی از نوزادان نارس ممکن است در مراحل اولیه رشد با مشکلات حرکتی یا تأخیر در توسعه عضلات روبرو شوند. کاردرمانی در نوزادان نارس در چنین شرایطی میتواند به بهبود مهارتهای حرکتی نوزاد کمک کند.
نتیجهگیری
مراقبت از نوزاد نارس در خانه نیازمند دقت، آگاهی و توجه ویژه است. والدین باید با همکاری نزدیک با پزشکان و استفاده از راهنماییهای تخصصی، محیطی امن و سالم برای رشد نوزاد خود فراهم کنند. با توجه به مشکلات خاصی که نوزادان نارس ممکن است با آنها مواجه شوند، مراقبتهای بهداشتی و تغذیهای مناسب در خانه بسیار مهم است. با این اقدامات، میتوان به نوزاد نارس کمک کرد تا به رشد و توسعهای سالم دست یابد و از کیفیت زندگی مناسبی برخوردار شود.