بیماری پارکینسون اغلب به عنوان یک بیماری مرتبط با سالمندی شناخته می‌شود، اما این بیماری می‌تواند در افراد جوان‌تر نیز بروز کند. بیماری پارکینسون جوانان یا پارکینسون زودرس به حالتی اشاره دارد که علائم این بیماری در سنین پایین‌تر از ۵۰ سال آغاز می‌شود. درک علائم پارکینسون در جوانی، عوامل خطر و روش‌های درمانی آن می‌تواند به شناسایی و کنترل بهتر این بیماری کمک کند.
پارکینسون در جوانان چیست؟
پارکینسون یک بیماری عصبی پیش‌رونده است که ناشی از کاهش تدریجی سطح دوپامین در مغز می‌باشد. دوپامین یک ماده شیمیایی است که به تنظیم حرکات بدن کمک می‌کند. اگر چه بیماری پارکینسون اغلب در افراد بالای ۶۰ سال دیده می‌شود، حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از مبتلایان به این بیماری قبل از سن ۵۰ سالگی علائم را تجربه می‌کنند. این نوع از پارکینسون که به نام پارکینسون جوانان یا پارکینسون زودرس شناخته می‌شود، معمولاً در افرادی بین ۲۰ تا ۵۰ سال ظاهر می‌شود.
علائم اولیه پارکینسون در جوانی
علائم پارکینسون جوانی بسیار مشابه با علائم بیماری پارکینسون در سالمندان است، اما این علائم ممکن است در افراد جوان‌تر به دلایل مختلفی دیرتر تشخیص داده شوند. در اینجا به برخی از علائم اولیه این بیماری اشاره می‌کنیم:
- لرزش غیرارادی (ترمور)
لرزش در دست‌ها، پاها یا صورت یکی از علائم بارز پارکینسون است. این لرزش معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بدن در حال استراحت است و ممکن است در یک طرف بدن شدیدتر باشد. - کندی حرکت (برادیکینزی)
کاهش سرعت حرکات، یکی از علائم اصلی پارکینسون است. افراد ممکن است متوجه شوند که انجام کارهای روزمره مانند نوشتن، پوشیدن لباس یا حتی راه رفتن به تدریج سخت‌تر و کندتر می‌شود. - سفتی و خشکی عضلات
در پارکینسون، عضلات بدن ممکن است به طور مداوم سفت و سخت شوند. این حالت می‌تواند باعث درد و کاهش انعطاف‌پذیری در بدن شود. این سفتی معمولاً در بازوها، پاها یا گردن احساس می‌شود. - اختلال در تعادل و هماهنگی
افراد جوان مبتلا به پارکینسون ممکن است در حفظ تعادل دچار مشکل شوند. این مشکل می‌تواند منجر به افتادن و آسیب‌های جسمی گردد. همچنین، هماهنگی بین حرکات بدن دچار اختلال می‌شود و فرد احساس می‌کند که نمی‌تواند حرکات خود را به درستی کنترل کند. - تغییر در نوشتار و گفتار
افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است تغییراتی در دست‌خط خود مشاهده کنند. این تغییرات شامل کوچک‌تر شدن نوشته‌ها و دشواری در نوشتن حروف می‌شود. همچنین، ممکن است صدا ضعیف‌تر، یکنواخت‌تر یا غیرقابل فهم شود. - کاهش قدرت چهره‌پردازی (چهره‌ی ماسک‌گونه)
از دیگر علائم پارکینسون جوانان می‌توان به کاهش قدرت حرکت عضلات صورت اشاره کرد که باعث می‌شود فرد چهره‌ی بی‌تعبیر یا ثابت داشته باشد.
عوامل خطر پارکینسون در جوانی
در حالی که علت دقیق بیماری پارکینسون مشخص نیست، عوامل خطر مختلفی می‌توانند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- ژنتیک
تحقیقات نشان داده است که ژنتیک می‌تواند نقش مهمی در بروز پارکینسون زودرس ایفا کند. افرادی که سابقه خانوادگی پارکینسون دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری در سنین جوانی هستند. همچنین، جهش‌های ژنتیکی خاصی مانند جهش در ژن‌های LRRK2 و PARK2 با پارکینسون جوانان مرتبط هستند. - قرار گرفتن در معرض سموم
تماس طولانی‌مدت با مواد شیمیایی و سموم مانند آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و فلزات سنگین می‌تواند خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش دهد. افراد جوانی که در معرض این مواد قرار دارند، ممکن است بیشتر به این بیماری دچار شوند. - آسیب‌های مغزی
صدمات مکرر به سر، مانند ضربه‌های مغزی ناشی از ورزش‌های تماس نزدیک یا تصادفات، می‌تواند خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش دهد.
تفاوت‌های پارکینسون جوانان با پارکینسون در سالمندان
بیماری پارکینسون جوانان دارای برخی تفاوت‌های کلیدی با پارکینسون در سالمندان است:
- سرعت پیشرفت
بیماری پارکینسون جوانان به طور کلی کندتر از نوعی که در سالمندان رخ می‌دهد، پیشرفت می‌کند. این امر می‌تواند به بیماران جوان‌تر زمان بیشتری برای مدیریت علائم خود بدهد. - پاسخ به درمان
بیماران جوان معمولاً به درمان‌های دارویی مانند لوودوپا پاسخ بهتری نشان می‌دهند، اما استفاده طولانی‌مدت از این داروها ممکن است عوارضی مانند حرکات غیرارادی (دیسکینزی) ایجاد کند. - عوارض روان‌شناختی
افراد جوان مبتلا به پارکینسون بیشتر از سالمندان دچار مشکلات روان‌شناختی مانند افسردگی و اضطراب می‌شوند. این مشکلات ممکن است به دلیل تغییرات زندگی، مشکلات مالی و نگرانی‌های مرتبط با آینده باشد.
تشخیص پارکینسون در جوانان
تشخیص پارکینسون در جوانی ممکن است چالش‌برانگیز باشد، زیرا علائم آن با بسیاری از بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. برای تشخیص دقیق، پزشک متخصص از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه فیزیکی و عصبی
پزشک با بررسی علائم فیزیکی مانند لرزش، سفتی عضلات و مشکلات حرکتی، پارکینسون را تشخیص می‌دهد. - آزمایش داپاگرافی (DaTscan)
این آزمایش تصویربرداری میزان دوپامین در مغز را ارزیابی می‌کند و می‌تواند به تشخیص دقیق پارکینسون کمک کند. - آزمایش‌های ژنتیکی
در موارد پارکینسون زودرس، ممکن است پزشک آزمایش‌های ژنتیکی را برای بررسی جهش‌های ژنی مرتبط تجویز کند.
روش‌های درمان و مدیریت بیماری
اگرچه هنوز درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد، چندین روش درمانی وجود دارد که می‌تواند علائم را کنترل کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد:
- داروها
داروهایی مانند لوودوپا و آگونیست‌های دوپامین به افزایش سطح دوپامین در مغز کمک می‌کنند. این داروها می‌توانند علائم حرکتی مانند لرزش و کندی حرکت را کاهش دهند. - کاردرمانی
تمرینات کاردرمانی در پارکینسون می‌تواند به بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات کمک کند. همچنین، این تمرینات می‌توانند به افراد در حفظ استقلال و انجام فعالیت‌های روزانه کمک کنند. - تغییرات سبک زندگی
تغذیه سالم، خواب کافی و کاهش استرس از عوامل مهم در مدیریت پارکینسون هستند. تمرینات یوگا و مدیتیشن نیز می‌توانند به کاهش تنش‌های عضلانی و بهبود روحیه کمک کنند. - جراحی
در موارد پیشرفته‌تر، پزشک ممکن است جراحی تحریک عمیق مغز (DBS) را توصیه کند. این روش شامل کاشت الکترودهایی در مغز است که به کنترل علائم حرکتی کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
پارکینسون در جوانی می‌تواند چالش‌های بزرگی برای مبتلایان ایجاد کند، اما شناسایی زودهنگام علائم و مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند به مدیریت بهتر بیماری کمک کند. با پیروی از یک برنامه درمانی مناسب و انجام تمرینات فیزیکی و ذهنی، می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید و از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری کرد. برای دریافت خدمات توانبخشی و مشاوره در این خصوص با مرکز تخصصی درمان پارکینسون تماس حاصل فرمایید.