بیشفعالی (ADHD) تأثیرات قابل توجهی بر زندگی افراد دارد و میتواند مشکلاتی مانند کاهش تمرکز، دشواری در مدیریت زمان و کنترل رفتار را به دنبال داشته باشد. این مسائل میتوانند به افت تحصیلی، مشکلات شغلی و چالشهای اجتماعی منجر شوند و کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. از این رو، اهمیت استفاده از جدیدترین روشهای درمان بیشفعالی بسیار مهم است. این روشها به افراد کمک میکنند تا با علائم ADHD بهتر مقابله کنند و کیفیت زندگی خود را در جنبههای مختلف، از جمله تحصیلی، شغلی و اجتماعی، بهبود بخشند.
علائم بیش فعالی
علائم بیش فعالی در افراد مختلف متفاوت است و میتواند شدتهای مختلفی داشته باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- بیتوجهی: ناتوانی در تمرکز بر جزئیات، فراموشکاری در فعالیتهای روزمره، مشکل در سازماندهی کارها و فعالیتها.
- بیشفعالی: بیقراری، نیاز به حرکت مداوم، ناتوانی در آرام نشستن، انجام حرکات ناگهانی و سریع.
- تکانشگری: عدم توانایی در انتظار برای نوبت، قطع کردن صحبت دیگران، تصمیمگیری سریع بدون فکر به عواقب.
جدیدترین رویکردهای درمانی برای بیش فعالی
درمان ADHD شامل رویکردهای دارویی و غیردارویی است که در کنار هم برای بهبود علائم و مدیریت رفتار به کار گرفته میشوند. روشهای جدید درمان این اختلال بیشتر به ترکیب درمانهای فردی با مداخلات زیستی، روانی و اجتماعی تأکید دارند.
اتاق تاریک (Dark Room): اتاق تاریک یک فضای آرام و کنترلشده است که برای کاهش محرکهای محیطی به کار میرود و به افراد مبتلا به بیشفعالی (ADHD) کمک میکند تا استرس و اضطراب خود را کاهش دهند و بر آرامش تمرکز کنند. این اتاق معمولاً با نور کم، صداهای آرامشبخش و مواد نرم مجهز میشود تا کودک یا بزرگسال بتواند از حواسپرتیهای بیرونی جدا شود و به تنظیم هیجانات و توجه خود بپردازد. استفاده از اتاق تاریک به ویژه در زمانهای استرسزا یا برای کمک به مدیریت رفتارهای پرتحرک موثر است.
سنسوری روم (Sensory Room): سنسوری روم یک اتاق چندحسی است که برای تحریک و تنظیم سیستم حسی طراحی شده است و میتواند به افراد مبتلا به بیشفعالی در بهبود تمرکز، کاهش استرس و بهبود مهارتهای حرکتی کمک کند. در این اتاق از ابزارهایی مانند نورهای رنگی، صداهای آرامشبخش، سطوح لمسی مختلف و وسایل تعادلی استفاده میشود تا به تنظیم تحریکات حسی افراد کمک کند. اتاق سنسوری روم به افراد با ADHD امکان میدهند که انرژیهای اضافی خود را به روشهای سازندهای تخلیه کنند و تمرکز و آرامش بیشتری را تجربه کنند.
درمانهای دارویی: داروهای محرک مانند متیل فنیدات (ریتالین) و آمفتامینها (آدرال) همچنان جزء مؤثرترین روشهای دارویی برای درمان ADHD هستند. این داروها به تنظیم مواد شیمیایی مغز کمک میکنند که بهبود تمرکز، کاهش تکانشگری و کنترل بهتر هیجانات را در پی دارد. در سالهای اخیر، داروهای جدید و غیرمحرک مانند آتوموکستین و گوانفاسین نیز معرفی شدهاند. این داروها عموماً عوارض جانبی کمتری دارند و به ویژه برای بیمارانی که به داروهای محرک پاسخ نمیدهند یا نمیتوانند از آنها استفاده کنند، گزینه مناسبی هستند.
نوروفیدبک (Neurofeedback): نوروفیدبک یکی از جدیدترین و مؤثرترین روشهای غیردارویی برای درمان ADHD است. این روش بر اساس اصول بیوفیدبک عمل میکند و با ثبت امواج مغزی و ارائه بازخوردهای آنی به فرد، مغز را آموزش میدهد تا به بهبود فعالیتهای مغزی و تنظیم آن کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که این روش میتواند تمرکز و توجه را بهبود بخشد و در کاهش رفتارهای تکانشی مؤثر باشد.
تحریک مغزی غیرتهاجمی (TMS): تحریک مغناطیسی مغز (TMS) به عنوان یک روش درمانی نوین در سالهای اخیر برای ADHD استفاده میشود. در این روش، با استفاده از میدانهای مغناطیسی، تحریکات الکتریکی خفیفی به نواحی خاصی از مغز وارد میشود که به بهبود عملکردهای شناختی و تنظیم فعالیتهای مغزی کمک میکند. این روش به ویژه برای بزرگسالانی که به داروها پاسخ نمیدهند مؤثر شناخته شده است.
رفتار درمانی شناختی :(CBT) این روش به طور گستردهای به عنوان یکی از موثرترین درمانهای روانشناختی برای ADHD شناخته میشود. در این روش، به افراد کمک میشود تا نحوه فکر کردن خود را در مورد مشکلاتشان تغییر دهند و راهبردهایی برای مدیریت رفتارها و هیجاناتشان پیدا کنند. تکنیکهای CBT میتوانند به بهبود مهارتهای سازماندهی، مدیریت زمان و کاهش استرس کمک کنند.
تغذیه درمانی و مکملها: تحقیقات نشان دادهاند که رژیم غذایی مناسب و مصرف برخی از مکملها میتواند به بهبود علائم ADHD کمک کند. مثلاً مصرف امگا ۳ و امگا ۶ از منابع غذایی مانند ماهیهای چرب، آجیل و دانهها میتواند به بهبود توجه و کاهش تکانشگری کمک کند. همچنین، برخی از مطالعات نشان میدهند که مکملهای منیزیم و روی نیز ممکن است به کنترل علائم بیش فعالی کمک کنند.
درمانهای دیجیتال و بازیدرمانی: در سالهای اخیر، استفاده از بازیهای دیجیتال درمانی نیز به عنوان یکی از رویکردهای نوین در درمان ADHD مطرح شده است. این بازیها که به طور خاص برای بهبود توجه و تمرکز طراحی شدهاند، از طریق انگیزه دادن به کودکان و تمرین مهارتهای شناختی به بهبود علائم ADHD کمک میکنند.
مرکز دکتر حسینی سیانکی برای درمان بیش فعالی
مرکز تخصصی دکتر حسینی سیانکی در دو شعبه غرب و شرق تهران، خدمات تخصصی تشخیص و درمان ADHD را ارائه میدهد. این مرکز با بهرهگیری از تیمی متخصص در حوزه روانپزشکی، روانشناسی و توانبخشی کودکان و نوجوانان، از جدیدترین روشها و رویکردهای درمانی برای کمک به کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی استفاده میکند. در این مرکز، علاوه بر ارزیابیهای دقیق بالینی، روشهای درمانی متنوعی مانند نوروفیدبک، رفتار درمانی، مشاوره والدین و دارودرمانی برای بهبود علائم بیش فعالی به کار گرفته میشود.
نکاتی که در درمان بیش فعالی باید لحاظ کنیم؟
پایبندی به درمان: برای موفقیت در درمان، مداومت و پایبندی به جلسات درمانی و پیگیری دارویی بسیار مهم است. معمولاً درمان ADHD نیاز به زمان دارد و باید صبور بود.
همکاری والدین و خانواده: نقش والدین در درمان کودکان مبتلا به ADHD حیاتی است. والدین باید در کنار کودک باشند و راهبردهای رفتاری و تکنیکهای مدیریتی را از طریق مشاوره یاد بگیرند.
استفاده از مداخلات چندجانبه: ترکیب درمان دارویی با روشهای غیردارویی مانند رفتاردرمانی و نوروفیدبک میتواند تأثیرات بهتری داشته باشد.
مراقبت از سلامت روانی و جسمی: توجه به خواب، تغذیه و فعالیت بدنی میتواند به بهبود علائم ADHD کمک کند. برنامههای منظمی برای ورزش و تغذیه سالم داشته باشید.
چطور در درمان بیش فعالی با مرکز همراه باشیم؟
- ارتباط منظم با متخصصین: در طول درمان، ارتباط مداوم با پزشک و تیم درمانی بسیار مهم است تا بتوان به بهترین شکل علائم را مدیریت کرد و در صورت نیاز برنامه درمانی را تعدیل کرد.
- تکمیل تکالیف و تمرینات: بسیاری از جلسات درمانی شامل تکالیف یا تمریناتی است که باید در خانه انجام شود. تکمیل این تمرینات به پیشرفت سریعتر کودک یا بزرگسال مبتلا کمک میکند.
- آموزش خانواده و محیط: آموزش محیطهای آموزشی و خانوادهها برای پشتیبانی از فرد مبتلا به ADHD نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان دارد. تیم درمانی معمولاً جلساتی برای آموزش والدین و معلمان برگزار میکند.
نتیجهگیری
درمان ADHD نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه است که شامل داروها، روشهای رفتاری و تکنولوژیهای جدید مانند درمان توانبخشی شناختی میشود. مراکزی مانند مرکز دکتر حسینی سیانکی با بهرهگیری از تیم متخصص و رویکردهای درمانی نوین میتوانند به کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD کمک کنند تا علائم خود را مدیریت کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. برای گرفتن وقت از مرکز دکتر حسینی سیانکی میتوانید با یکی از شعبههای مرکز تماس بگیرید و یا از طریق سایت رسمی مرکز به صورت آنلاین اقدام کنید. شمارههای تماس و اطلاعات تکمیلی معمولاً در وبسایت مرکز تخصصی درمان بیش فعالی موجود است. همچنین امکان مشاوره اولیه و ارزیابی تلفنی برای والدین یا بزرگسالانی که مشکوک به ADHD هستند، فراهم است.