اختلال پردازش حسی (SPD) به دلیل شباهت ها و ارتباطاتی که وجود دارد، اغلب با اختلال طیف اوتیسم (ASD) اشتباه گرفته می شود. در حالی که این دو اختلال شباهت های زیادی دارند، اما اختلال پردازش حسی اغلب یک علامت همراه با اختلال طیف اوتیسم است و همه کودکان مبتلا به اختلال پردازش حسی مبتلا به اوتیسم نیستند. در این مقاله تفاوت‌ها و همپوشانی‌های بین اختلال پردازش حسی و اوتیسم را بررسی می‌کنیم، علل آنها را بررسی می‌کنیم و استراتژی‌های مؤثر برای مدیریت علائم آن‌ها را مورد بحث قرار می‌دهیم. هدف ما ارائه یک راهنمای آموزنده برای کمک به خوانندگان برای درک این شرایط پیچیده و حمایت بهتر از افرادی است که تحت تأثیر آنها هستند.

اختلال پردازش حسی (SPD)

تعریف و شیوع: اختلال پردازش حسی یک وضعیت عصبی است که در آن مغز برای پردازش دقیق و ادغام اطلاعات حسی مانند بینایی، صدا، لامسه، چشایی و بویایی تلاش می کند. این می تواند منجر به افزایش حساسیت به محرک ها یا دشواری در تمایز بین ورودی های حسی مختلف شود. اختلال پردازش حسی تقریباً ۵ تا ۱۶ درصد از کودکان در سن مدرسه را تحت تأثیر قرار می دهد و علائم اغلب در اوایل کودکی آشکار می شود.

علل و عوامل خطر: علت دقیق اختلال پردازش حسی نامشخص است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ژنتیک، عوامل محیطی و عوارض دوران بارداری ممکن است نقش داشته باشند. عوامل خطر برای انواع اختلال پردازش حسی شامل سابقه خانوادگی این اختلال، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و قرار گرفتن در معرض سموم محیطی در دوران بارداری است.

علائم و انواع: علائم اختلال پردازش حسی می تواند به طور گسترده ای متفاوت باشد و اغلب به سه زیر گروه اصلی دسته بندی می شود: تعدیل حسی، تمایز حسی و اختلالات حرکتی مبتنی بر حس، علائم رایج عبارتند از:

۱. تعدیل حسی: واکنش بیش از حد یا کمتر به محرک های حسی، رفتارهای حسی جویانه، یا مشکل در تنظیم پاسخ ها به ورودی های حسی.

۲. تمایز حسی: مشکل در تمایز بین ورودی های حسی مختلف مانند بافت، دما، یا صداها.

۳. اختلالات حرکتی مبتنی بر حس: ضعف در هماهنگی حرکتی، تعادل و آگاهی فضایی می باشد.

تشخیص و درمان: تشخیص اختلال پردازش حسی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا علائم آن اغلب با سایر شرایط از جمله اوتیسم همپوشانی دارند. ارزیابی کامل توسط یک کاردرمانگر با تخصص در پردازش حسی برای تشخیص دقیق بسیار مهم است. درمان اختلال پردازش حسی اغلب شامل درمان یکپارچگی حسی است که هدف آن کمک به افراد برای پردازش و ادغام اطلاعات حسی بهتر از طریق فعالیت‌های ساختاریافته و فردی است. علاوه بر این، امکاناتی مانند هدفون های حذف نویز یا ابزارهایی می توانند به مدیریت حساسیت های حسی در زندگی روزمره کمک کنند.

اختلال طیف اوتیسم (ASD)

تعریف و شیوع: اختلال طیف اوتیسم یک اختلال رشدی پیچیده است که با مشکلات در ارتباطات و تعامل اجتماعی و همچنین رفتارها، علایق یا فعالیت‌های محدود و تکراری مشخص می‌شود. اختلال طیف اوتیسم تقریباً از هر ۵۴ کودک ۱ کودک در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد که علائم معمولاً در سن سه سالگی ظاهر می شوند.

علل و عوامل خطر: اعتقاد بر این است که اختلال طیف اوتیسم دارای یک جزء ژنتیکی قوی است، اما عوامل محیطی نیز ممکن است در توسعه آن نقش داشته باشند. عوامل خطر اوتیسم شامل سابقه خانوادگی این اختلال، سن بالای والدین و قرار گرفتن در معرض برخی عفونت ها در دوران بارداری است. علاوه بر این، برخی از تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است احتمال بیشتری برای تجربه مشکلات پردازش حسی داشته باشند.

علائم و معیارهای تشخیصی: معیارهای تشخیصی اختلال طیف اوتیسم، همانطور که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ذکر شده است، شامل کمبودهای مداوم در ارتباطات و تعامل اجتماعی، همراه با الگوهای محدود و تکراری رفتار، علایق یا فعالیت‌ها است. علائم شایع اوتیسم عبارتند از:

-ارتباط اجتماعی: مشکل در ارتباطات غیرکلامی مانند تماس چشمی یا حالات چهره، چالش در ایجاد و حفظ روابط و مشکل در درک نشانه های اجتماعی.

-رفتارهای محدود و تکراری: گفتار یا حرکات تکراری، پایبندی سخت به روال، علایق یا مشغله های شدید و حساسیت های حسی یا علایق حسی غیرعادی.

تشخیص و درمان: تشخیص اوتیسم معمولاً شامل یک ارزیابی جامع توسط تیمی از متخصصان، از جمله روانشناسان، گفتار درمانگران و کاردرمانگران است. تشخیص زودهنگام و مداخله برای بهبود نتایج دراز مدت بسیار مهم است. درمان اوتیسم اغلب شامل ترکیبی از درمان‌های رفتاری، مانند تحلیل رفتار کاربردی (ABA)، آموزش مهارت‌های اجتماعی و کاردرمانی است. در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای رفع علائم همزمان مانند اضطراب یا مشکلات توجه تجویز شود.

مقایسه اختلال پردازش حسی و اوتیسم

علائم همپوشانی: در حالی که اختلال پردازش حسی و اوتیسم اختلالات متمایزی هستند، آنها در چندین علامت همپوشانی دارند، به ویژه در حوزه پردازش حسی، هر دو شرایط می توانند شامل افزایش حساسیت به محرک های حسی، مشکل در تمایز بین ورودی های حسی مختلف و رفتارهای حسی جویانه باشند. این همپوشانی می تواند تمایز بین این دو وضعیت را به خصوص در کودکان خردسال چالش برانگیز کند. با این حال، یک ارزیابی کامل توسط تیمی از متخصصان با تجربه می تواند به روشن شدن تشخیص کمک کند.

تفاوت های کلیدی: با وجود شباهت های آنها، چندین تفاوت کلیدی بین اختلال پردازش حسی و اوتیسم وجود دارد. قابل توجه ترین تفاوت در علائم اصلی نهفته است: در حالی که اختلال پردازش حسی در درجه اول بر پردازش حسی تأثیر می گذارد، اوتیسم با کمبودهای مداوم در ارتباطات و تعامل اجتماعی و همچنین رفتارها، علایق یا فعالیت های محدود و تکراری مشخص می شود. علاوه بر این، در حالی که مشکلات پردازش حسی در اوتیسم رایج است، برای تشخیص لازم نیست. در مقابل، مشکلات پردازش حسی ویژگی تعیین کننده اختلال پردازش حسی است.

هدایت همپوشانی و حمایت از کسانی که تحت تأثیر قرار گرفته اند؟

اهمیت تشخیص دقیق: تشخیص دقیق برای اطمینان از اینکه افراد مبتلا به اختلال پردازش حسی یا اوتیسم مداخلات و حمایت مناسب را دریافت می کنند، بسیار مهم است. تشخیص اشتباه می تواند منجر به تاخیر در دسترسی به درمان های موثر شود و ممکن است علائم را تشدید کند. اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از عزیزانتان ممکن است هر یک از این شرایط را داشته باشید، از یک متخصص واجد شرایط با تخصص در پردازش حسی و اختلالات طیف اوتیسم ارزیابی بخواهید.

استراتژی هایی برای حمایت از افراد مبتلا به اختلال پردازش حسی یا اوتیسم: در حالی که درمان‌های SPD و ASD بر اساس نیازهای خاص هر فرد تنظیم می‌شوند، برخی استراتژی‌های کلی وجود دارد که می‌تواند برای حمایت از افرادی که تحت تأثیر هر یک از این بیماری‌ها قرار گرفته‌اند مفید باشد:

-ایجاد یک محیط دوستدار حس: تنظیم محیط برای سازگاری با حساسیت های حسی مانند کاهش سطح سر و صدا، ارائه ابزارها، یا ارائه فضایی آرام برای عقب نشینی در هنگام غرق شدن، می تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به SPD یا ASD را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.

-روال و ساختار را تشویق کنید: روال های مداوم و انتظارات روشن می تواند به کاهش اضطراب و بهبود عملکرد روزانه برای افراد مبتلا به SPD یا ASD کمک کند.

-پرورش مهارت‌های اجتماعی: آموزش مهارت‌های اجتماعی، چه در محیط‌های گروهی یا انفرادی با یک درمانگر، می‌تواند به افراد مبتلا به مشکلات اجتماعی مرتبط با ASD یا SPD کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی و روابط ضروری را ایجاد کنند.

-ترویج شمول و تفاهم: آموزش همسالان، مربیان و جامعه گسترده تر در مورد SPD و ASD می تواند به ایجاد محیطی فراگیرتر و حمایتی برای کسانی که تحت تأثیر این شرایط هستند کمک کند.

کلمات پایانی

اختلال پردازش حسی و اختلال طیف اوتیسم شرایط عصبی متمایز اما همپوشانی دارند که می توانند به طور قابل توجهی بر توانایی فرد برای پردازش اطلاعات حسی، برقراری ارتباط و جهت یابی در زندگی روزمره تأثیر بگذارند. در حالی که آنها شباهت هایی دارند، اما با علائم اصلی متفاوت مشخص می شوند و به مداخلات تخصصی برای رسیدگی به چالش های منحصر به فرد خود نیاز دارند. درک تفاوت‌ها و همپوشانی‌های بین اختلال پردازش حسی و اوتیسم به ما کمک می‌کند تا از افرادی که تحت تأثیر این شرایط هستند حمایت کنیم و به آنها کمک می‌کند تا زندگی کامل و مستقلی داشته باشند. جهت دریافت خدمات حرفه ای با مرکز تخصصی درمان اوتیسم تماس حاصل فرمایید.