تاخیر حرکتی یکی از مشکلات رایج در رشد کودکان است که بسیاری از والدین با آن مواجه میشوند. این اصطلاح به وضعیتی اشاره دارد که در آن کودک نتواند در سن مناسب به مراحل حرکتی مورد انتظار دست یابد، مانند غلت زدن، چهار دست و پا رفتن، نشستن و راه رفتن. در این مقاله، به بررسی مفهوم تاخیر حرکتی، دلایل و علائم آن میپردازیم و به نقش مهم کاردرمانی در کمک به کودکان با این مشکل و تجربه دکتر احسان حسینی سیانکی در این حوزه اشاره میکنیم.
انواع تاخیر حرکتی
تاخیر حرکتی به شرایطی اطلاق میشود که در آن کودک قادر به انجام مهارتهای حرکتی مربوط به سن خود نباشد یا این مهارتها را به کندی یاد بگیرد. کودکان معمولاً مراحل رشد حرکتی مشخصی را طی میکنند که شامل مهارتهایی مانند نشستن، راه رفتن، دویدن، گرفتن اشیا و تعادل است. اگر کودکی نتواند در زمان مناسب به این مراحل برسد، ممکن است دچار تاخیر حرکتی باشد.
تاخیر حرکتی به دو دسته کلی تقسیم میشود:
- تاخیر در مهارتهای حرکتی درشت: این نوع تاخیر شامل مشکلاتی در مهارتهای بزرگتر و پیچیدهتر مانند چهار دست و پا رفتن، نشستن، ایستادن و راه رفتن است. کودکانی که با این نوع تاخیر مواجه هستند ممکن است در انجام این حرکات به مشکل بخورند یا با تأخیر بیشتری به این مهارتها دست یابند.
- تاخیر در مهارتهای حرکتی ظریف: این نوع تاخیر شامل مشکلاتی در مهارتهای دقیقتر مانند گرفتن اشیا، نوشتن و کنترل دستها و انگشتان است. کودکان با این نوع تاخیر ممکن است در انجام کارهای روزمره مانند استفاده از قاشق یا مداد دچار مشکل شوند.
علائم تاخیر حرکتی
تشخیص تاخیر حرکتی در کودکان نیاز به دقت و توجه والدین و متخصصان دارد. برخی از علائم معمول این اختلال شامل موارد زیر است:
- تاخیر در یادگیری حرکتهای اولیه: کودکانی که تاخیر حرکتی دارند ممکن است نتوانند در سن مورد انتظار به چهار دست و پا رفتن، نشستن یا راه رفتن برسند.
- مشکل در تعادل: این کودکان ممکن است در حفظ تعادل بدن خود مشکل داشته باشند، به خصوص هنگام ایستادن یا حرکتهای پیچیدهتر.
- ناتوانی در استفاده از دستها و پاها به طور هماهنگ: تاخیر حرکتی ممکن است باعث شود که کودک در کنترل هماهنگ دستها و پاهای خود مشکل داشته باشد.
- ضعف عضلانی: کودکان با تاخیر حرکتی ممکن است عضلات ضعیفتری داشته باشند که به دلیل عدم تمرین کافی در انجام حرکات ضروری، این ضعف تشدید میشود.
- کاهش انعطافپذیری: برخی از کودکان با تاخیر حرکتی از انعطافپذیری کافی برخوردار نیستند و ممکن است در انجام حرکات روزمره مانند خم شدن یا بلند شدن از زمین مشکل داشته باشند.
دلایل تاخیر حرکتی
دلایل مختلفی میتواند منجر به بروز تاخیر حرکتی در کودکان شود که به دو دسته کلی عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی تقسیم میشوند:
عوامل ژنتیکی
بعضی از کودکان به دلیل وجود مشکلات ژنتیکی مانند فلج مغزی، سندروم داون یا سایر اختلالات عصبی-عضلانی دچار تاخیر حرکتی میشوند. این مشکلات میتوانند باعث ضعف عضلات، ناهماهنگی در حرکات و تاخیر در یادگیری مهارتهای حرکتی شوند.
عوامل محیطی
عوامل محیطی مانند کمبود تحریک حرکتی، کمبود تغذیه مناسب در دوران بارداری یا بعد از تولد، عفونتهای دوران بارداری، کمبود اکسیژن هنگام زایمان و مسمومیتهای شیمیایی نیز میتوانند باعث تاخیر حرکتی شوند.
آسیبهای حین تولد
آسیبهایی که هنگام زایمان رخ میدهند، مانند زایمان پیش از موعد یا کمبود اکسیژن در هنگام تولد، میتوانند منجر به مشکلات حرکتی شوند که ممکن است به تاخیر در رشد حرکتی کودک بیانجامد.
نقش کاردرمانی در تاخیر حرکتی
کاردرمانی یکی از مهمترین روشهای درمانی برای کودکان با تاخیر حرکتی است. کاردرمانی تاخیر حرکتی به کودکان کمک میکند تا مهارتهای حرکتی خود را تقویت کنند و به رشد طبیعی نزدیکتر شوند. کاردرمانگران با استفاده از تمرینات و تکنیکهای تخصصی به کودکانی که در حرکات خود مشکل دارند کمک میکنند تا تواناییهای خود را بهبود بخشند.
چگونه کاردرمانی به کودکان با تاخیر حرکتی کمک میکند؟
- تقویت عضلات: تمرینات کاردرمانی باعث تقویت عضلات ضعیف کودک میشود. این تمرینات ممکن است شامل حرکات سادهای مانند بلند کردن اجسام سبک یا انجام تمرینات تعادلی باشد.
- افزایش تعادل و هماهنگی: کاردرمانگران با تمرکز بر بهبود تعادل و هماهنگی کودک، به او کمک میکنند تا در انجام حرکات پیچیدهتر مانند ایستادن، دویدن و پرش مهارت بیشتری پیدا کند.
- بهبود مهارتهای حرکتی ظریف: کاردرمانی همچنین به بهبود مهارتهای حرکتی ظریف مانند استفاده از انگشتان دست و کنترل دقیقتر حرکات کمک میکند. این مهارتها در انجام کارهای روزمره مانند نوشتن یا گرفتن اشیا ضروری هستند.
- آموزش والدین: یکی از بخشهای مهم کاردرمانی، آموزش والدین است. کاردرمانگران به والدین نحوه انجام تمرینات در خانه را آموزش میدهند تا کودکان بتوانند با تمرین روزانه به بهبود مهارتهای حرکتی خود ادامه دهند.
مراکز کاردرمانی دکتر احسان حسینی سیانکی
یکی از متخصصان برجسته در زمینه کاردرمانی کودکان با تاخیر حرکتی، دکتر احسان حسینی سیانکی است. دکتر حسینی سیانکی با بیش از دو دهه تجربه در زمینه درمان و توانبخشی کودکان، نقش مهمی در کمک به کودکان با مشکلات حرکتی و توسعه مهارتهای آنها دارد. مراکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی در کلینیک توانبخشی غرب تهران و کلینیک توانبخشی پایا واقع شده و به ارائه خدمات تخصصی در زمینه تشخیص و درمان کودکان با تاخیر حرکتی مشغول هستند.
خدمات مراکز کاردرمانی دکتر حسینی سیانکی
- تشخیص زودهنگام تاخیرهای حرکتی: یکی از عوامل مهم در بهبود کودکان با تاخیر حرکتی، تشخیص زودهنگام است. مراکز دکتر حسینی سیانکی با استفاده از ابزارهای پیشرفته و دانش بهروز، به تشخیص سریع مشکلات حرکتی کودکان کمک میکنند.
- ارائه برنامههای درمانی فردی: هر کودک با تاخیر حرکتی نیاز به برنامه درمانی منحصر به فردی دارد. تیم متخصص دکتر حسینی سیانکی با ارائه برنامههای درمانی مناسب برای هر کودک، به بهبود سریعتر و موثرتر مهارتهای حرکتی آنها کمک میکنند.
- تمرینات تقویتی و تعادلی: این مراکز با استفاده از تمرینات تقویتی و تعادلی به کودکان کمک میکنند تا عضلات ضعیف خود را تقویت کرده و هماهنگی بهتری در حرکات خود پیدا کنند.
- مشاوره و آموزش والدین: در مراکز دکتر حسینی سیانکی، والدین نقش فعالی در فرایند درمان دارند. کاردرمانگران این مراکز با ارائه آموزشهای لازم به والدین، آنها را در انجام تمرینات در منزل و پیگیری مراحل درمانی کودک یاری میدهند.
چه زمانی به کاردرمانی نیاز است؟
اگر کودک شما تا سن یک سالگی هنوز قادر به نشستن، چهار دست و پا رفتن یا راه رفتن نیست، یا در انجام حرکات ظریف مانند گرفتن اشیاء مشکل دارد، بهتر است با یک کاردرمانگر مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و آغاز درمانهای مناسب میتواند تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی کودک شما داشته باشد.
جمعبندی
تاخیر حرکتی میتواند یکی از چالشهای مهم در مسیر رشد کودکان باشد که اگر به موقع شناسایی و درمان نشود، ممکن است باعث مشکلات بیشتری در آینده شود. با این حال، کاردرمانی میتواند به عنوان یک راهحل موثر در بهبود مهارتهای حرکتی کودکان با تاخیر حرکتی شناخته شود. مراکز کاردرمانی دکتر احسان حسینی سیانکی با تجربه و تخصص بالا در این حوزه، به والدین و کودکان کمک میکنند تا این مشکلات را برطرف کنند و کودکان بتوانند به مراحل رشد حرکتی خود برسند. برای رزرو قرار ملاقات از طریق شماره های درج شده روی سایت با مرکز تخصصی درمان تاخیر حرکتی تماس حاصل فرمایید.