تمرینات کاردرمانی اغلب اولین قدم در درمان فلج مغزی بزرگسالان است و می تواند به بهبود مهارت های حرکتی کمک کند و از بدتر شدن مشکلات حرکتی در طول زمان جلوگیری کند. کاردرمانی در فلج مغزی شامل تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری، حرارت درمانی، ماساژ و تجهیزات ویژه می باشد و به بزرگسالان فلج مغزی استقلال بیشتری می دهد. در این مقاله به معرفی بهترین تمرینات برای فلج مغزی بزرگسالان و فواید آنها می پردازیم.
چرا ورزش برای بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی مهم است؟
ورزش می تواند دامنه حرکتی را افزایش دهد، خطر افسردگی را کاهش دهد، به شما کمک کند وزن سالمی داشته باشید، گردش خون را تقویت کنید و سیستم اسکلتی عضلانی خود را قوی نگه دارید. از آنجایی که اثرات فلج مغزی مانند اسپاستیسیتی (تون عضلانی بالا) می تواند در طول زمان بدتر شود، انجام ورزش های کاردرمانی برای به حداقل رساندن پیشرفت آن ضروری است. هر فردی فلج مغزی را بصورت متفاوت تجربه می کند. بنابراین، یک رویکرد شخصی به درمان ایده آل است. یک کاردرمانگر به توانایی های عملکردی شما دسترسی خواهد داشت و یک برنامه توانبخشی سفارشی ایجاد می کند.
تمریناتی برای افزایش انعطاف پذیری و افزایش دامنه حرکتی
حرکات کششی یکی از مهمترین تمرینات برای افراد مبتلا به فلج مغزی است. یک عضله قبل از اینکه تقویت شود باید کشیده شود. حرکات کششی دامنه حرکتی را افزایش می دهد، سفتی را کاهش می دهد، عضلات سفت را طویل می کند و درد را تسکین می دهد. در ادامه مطلب به معرفی برخی از بهترین تمرین های کاردرمانی برای فلج مغزی بزرگسالان خواهیم پرداخت:
۱. چرخش مفصل
برای گسترش یا حفظ دامنه حرکتی سالم، چرخش را روی تمام مفاصل اصلی و گردن خود انجام دهید. این مفاصل شامل موارد زیر است:
-ران
-زانو
-مچ پا
-شانه ها
-آرنج
-مچ دست
آنها را چند بار در یک جهت بچرخانید و سپس به جهت مخالف تغییر دهید. چرخش سفتی را کاهش داده و گردش خون را بهبود می بخشد.
۲. کشش ساق پا
بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک (انقباضات غیرارادی عضلات) را در ساق پاهای خود تجربه می کنند. این می تواند پاشنه ها را به سمت بالا بکشد و منجر به الگوهای راه رفتن غیر طبیعی مانند راه رفتن با انگشتان پا شود.
برای کشش عضلات ساق پا، رو به دیوار بایستید و با یک پا یک قدم بزرگ به عقب بردارید. پاهای خود را طوری تنظیم کنید که پای جلو خم شود و پاشنه پای عقب بلند شود. برای پایداری دست ها را به دیوار تکیه دهید و پاشنه پا را به آرامی پایین بیاورید. ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس پاها را عوض کنید.
۳. کشش چهار سر ران
عضلات چهار سر شما عضلات جلوی ران هستند. هنگامی که آنها سفت می شوند، زانوهای شما ممکن است شروع به چرخش به سمت داخل کنند و به الگوهای غیر طبیعی راه رفتن منجر شود.
برای کشش چهار سر ران، روی زمین بصورت درمر دراز بکشید و یک پای خود را از زانو به عقب خم کنید. زانوی خود را به آرامی به عقب خم کنید تا زمانی که فشار را احساس کنید، اما درد را احساس نکنید. ۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس پاها را عوض کنید.
۴. کشش همسترینگ
عضلات همسترینگ شما عضلات پشت ران هستند. این ماهیچه‌ها با عضلات چهار سر ران مخالف هستند، بنابراین برای انجام حرکات هماهنگ مفصل ران و زانو باید تن و طول طبیعی داشته باشند.
برای کشش همسترینگ، روی زمین بنشینید و هر دو پا را در مقابل خود صاف کنید و بدن خود را در محدوده ای بدون درد به جلو خم کنید. ۳۰ ثانیه نگه دارید و تکرار کنید.
۵. کشش شانه
یک دست را بالا بیاورید و پشت سر خود خم کنید. از دست بازوی دیگر خود استفاده کنید تا آرنج را به آرامی به عقب فشار دهید تا زمانی که احساس فشار کنید.۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس دست ها را عوض کنید.
۶. بازو روی سینه
تمرینات شانه را بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی انجام دهید. یک دست را روی سینه خود بچرخانید و از دست دیگر برای نگه داشتن آن در جای خود استفاده کنید. به آرامی بازو را به سمت بدن خود فشار دهید تا محکم تر روی سینه بپیچد.۲۰-۳۰ ثانیه نگه دارید و سپس طرف را عوض کنید.
۷. خم کردن جانبی تنه
به پشت دراز بکشید و بالاتنه خود را به آرامی به یک سمت خم کنید. پاها نباید حرکت کنند.
۲۰ ثانیه نگه دارید و سپس بالاتنه خود را به سمت مخالف خم کنید. این تمرین دو طرف تنه شما را کش می دهد.
۸. چرخش تنه
چرخش تنه را می توان به صورت نشسته یا ایستاده انجام داد. پاهای خود را روی زمین قرار دهید و پایین تنه را ثابت نگه دارید. بالاتنه خود را به آرامی به یک سمت بچرخانید، ۲۰ ثانیه نگه دارید و سپس به سمت دیگر بچرخانید.
ورزش هایی برای تقویت سلامت قلب و عروق
در صورت داشتن اختلالات حرکتی، تمرینات قلبی را می توان تطبیق داد. افزایش ضربان قلب از طریق انجام تمرینات هوازی چند بار در هفته برای حفظ فشار خون سالم ضروری است.
۹. ایروبیک با ویلچر
اگر فلج مغزی در درجه اول پاها یا یک طرف بدن شما را درگیر می کند، ایروبیک با ویلچر می تواند یک تمرین قلبی و عروقی موثر باشد.
۱۰. رقصیدن
رقص تمرینی است که هر کسی می تواند در هر مکان و هر زمانی انجام دهد. برای بهبود وضعیت قلبی و عروقی، کمی فعالیت با موسیقی پر جنب و جوش داشته باشید. ثابت شده است که موسیقی بر تغییرات فیزیکی در ضربان قلب، فشار خون، تنش عضلانی و تنفس تأثیر می‌گذارد.
تمریناتی برای تقویت عضلات
ورزش های تقویتی سلامت استخوان ها را حفظ می کند که خطر پوکی استخوان و شکستگی را کاهش می دهد.
۱۱. هل دادن ویلچر
برای افرادی که تحت تاثیر سی پی بزرگسالان در قسمت پایین تنه قرار دارند، هل دادن ویلچر یک تمرین عالی برای تقویت بازو و سینه و همچنین یک تمرین قلبی و عروقی است. ویلچر خود را هل دهید به جای اینکه دیگران آن را برای شما هل دهند. این یک راه آسان برای گنجاندن تمرینات قدرتی در برنامه روزانه شماست.
۱۲. پوش آپ ویلچر
ابتدا بررسی کنید که ترمزهای ویلچر شما بسته باشد. سپس روی لبه صندلی خود بنشینید و پاهای خود را صاف روی زمین بگذارید. دست های خود را روی دسته ها قرار دهید و فشار دهید تا بدن خود را بالا بیاورید. پاهای شما باید روی زمین بماند و برای تحمل مقداری از وزن شما استفاده شود.
۱۳. آموزش باند مقاومتی
باندهای مقاومتی (تراباند) در سطوح مختلف مقاومتی موجود هستند و می‌توانند برای طیف گسترده‌ای از تمرین‌های تقویت عضلات استفاده شوند.
۱۴. حرکت با کیسه های وزن دار
یک راه آسان برای تقویت قدرت این است که چند کیسه وزن دار در اطراف مچ دست یا مچ پا بپوشید و در طول روز ادامه دهید. چند کیلو وزن اضافی ممکن است چیزی به نظر نرسد، اما قطعا با گذشت زمان به وزن آن اضافه می شود.
۱۵. تمرینات آب درمانی
آیا تا به حال دقت کرده اید که حرکت سریع در آب چقدر دشوارتر از روی خشکی است؟ زیرا مایعات ویسکوزیته (مقاومت) بیشتری نسبت به گازها دارند. مقاومت اضافی به تقویت عضلات کمک می کند. البته باید در نظر گرفت که وزن نیز داخل آب کاسته می شود و تمریناتی که داخل خشکی به سختی انجام می شوند در آب درمانی فلج مغزی براحتی قابل انجام هستند.