چگونه بی حوصلگی، خستگی و بیش فعالی بر روی توجه کودک تأثیر می گذارد. اگر کودک شما در کلاس درس (یا در سوپرمارکت، یا در ماشین یا هنگام شام) به خوبی همسالان خود توجه نمی کند، از این راهکارها برای تمرکز مجدد ذهن او استفاده کنید.
مادر پدرام با غرور میگوید: او «کودک رویایی» بود. پدرام کوچولو شاد، مهربان، خوش رفتار و راحت بود. او عاشق بازی و یادگیری چیزهای جدید بود. با این حال همانطور که او بزرگ شد، والدینش متوجه شدند که توجه او نسبت به سایر کودکان هم سن و سالش دشوارتر است.
“پسرم توجه نمی کند.”
پدرام هنگام صحبت کردن خوب گوش نمیداد و همین امر باعث میشد چندین بار دستورات یا درخواستها را تکرار کنید. او در حفظ مکالمه برای بیش از یک یا دو دقیقه مشکل داشت. وقتی پدر و مادرش با او صحبت می کردند یا برایش کتاب می خواندند، ذهنش منحرف می شد. او به سرعت از اسباب بازی ها و فعالیت ها خسته شد. در اوایل کلاس اول، بدیهی بود که مشکلات تمرکز پدرام برای او در مدرسه نیز مشکل ایجاد می کرد. او همیشه به دلیل عدم توجه در کلاس مشکل داشت. ارزیابی روانشناختی ناتوانی های یادگیری و مشکلات عاطفی را رد کرد و منجر به تشخیص بیش فعالی شد.
والدین خود را در مورد بیش فعالی و تأثیر آن بر پسرشان آموزش دادند. آنها به دنبال درمان از یک روانپزشک کودک و یک کاردرمانگر با تخصص در بیش فعالی بودند و بصورت جدّی با معلمان پدرام در مدرسه کار کردند. والدین پدرام با داشتن دانش جدید و راهنمایی های حرفه ای، یک برنامه درمانی ایجاد کردند که به مدیریت علائم بیش فعالی او و همچنین بهبود دامنه توجه او در خانه و مدرسه کمک کرد. این ۱۰ استراتژی به پدرام کمک کرد تا در مسیر درست حرکت کند، و آنها می توانند به فرزند شما نیز کمک کنند.
چگونه توجه و تمرکز را در کودکان مبتلا به بیش فعالی بهبود دهیم؟
-دارو را درست دریافت کنید: تنها موثرترین روش برای بهبود توجه، تمرکز و توانایی تمرکز در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی، داروی مناسب با دوز مناسب است. حواس پرتی بیش از حد علت بیولوژیکی دارد. این کمبود تلاش یا مسئولیت نیست، یک نقص شخصیتی نیست و برای بسیاری از افراد، نمی توان آن را به طور موثر تنها از طریق روش های رفتاری مدیریت کرد.
افراد مبتلا به بیش فعالی اغلب دچار کمبود دوپامین هستند، ماده ای شیمیایی که سیگنال ها را بین سلول های مغزی منتقل می کند. کمبود دوپامین شروع به کار، سازماندهی اولویت ها، پیگیری پروژه ها و به خاطر سپردن درازمدت چیزها را دشوار می کند. اکثر داروهای ADHD برای افزایش سطح دوپامین کار می کنند.
-ارتباط چشمی را برقرار کنید: برای کمک به توجه فرزندتان، توجه او را حفظ کنید. والدین پدرام یاد گرفتند که مستقیماً مقابل او بایستند، تماس چشمی برقرار کنند و در طول مکالمه با او آن را حفظ کنند. مانند بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی، پدرام ابتدا از تماس چشمی اجتناب کرد، اما با تمرین راحت تر شد. برای جلب توجه فرزندتان به او کمک کنید تا تمام فعالیتهایی را که در حال انجام آنها است را متوقف کند و هر چیزی را که حمل میکند کنار بگذارد تا دستهایش خالی شود.
-مهارت ها را مرحله به مرحله تمرین کنید: در ابتدا، پدرام با دنبال کردن دستورالعملها برای یک فعالیت یک مرحلهای (“تلویزیون را خاموش کنید”) گوش دادن و توجه را تمرین کرد. وقتی او در این کار مهارت پیدا کرد، والدینش به او فعالیتهای دو مرحلهای دادند (“تلویزیون را خاموش کن و برو دندانهایت را مسواک بزن”)، سپس سه مرحله (“اسباببازیهایت را کنار بگذار، دندانهایت را مسواک بزن و لباس خوابت را بپوش”) . به کودک خود برای حفظ توجه به کارش برای مدت پنج دقیقه پاداش دهید، سپس هدف را به ده دقیقه و سپس پانزده دقیقه افزایش دهید.
-بازی های افزایش دهنده توجه را انجام دهید: همه کودکان زمانی که یک فعالیت جالب و سرگرم کننده باشد بهتر یاد می گیرند. پدرام و والدینش به طور منظم بازی هایی را انجام می دهند که برنده شدن در آن ها نیازمند توجه و مهارت های خوب گوش دادن است. مانند بازی اسم و فامیل
-وظیفه را به عهده کودک بگذارید: تکالیف و وظایف کوتاه به بهترین وجه با دامنه توجه پدرام سازگار است. وظایف بزرگ باید به تکه های قابل مدیریت تقسیم شوند. اگر بتوانید برخی از کارها را برای زمان دیگری رها کنید، نباید کارها را در یک جلسه تکمیل کنید. این ناامیدی و اعصاب از بین رفته همه را برطرف می کند.
یک حقیقت جهانی برای افراد در تمام سنین مبتلا به بیش فعالی این است که توجه زمانی به بهترین شکل حفظ می شود که وظایف جالب و معنادار باشند. ممکن است متوجه شوید که فرزندتان زمانی که فکر میکند وظیفهاش خستهکننده است، بیشترین مشکل را دارد. سعی کنید مطالب یا کارهای روزمره را به گونه ای ارائه کنید که به چیزی که به آن علاقه دارد مربوط باشد. به عنوان مثال، اگر دوست دارد غذا بخورد، با استفاده از تکه های غذا به عنوان واحد، یک چالش ریاضی ارائه دهید.
-فضای کاری مناسب بسازید: کودکان مبتلا به بیش فعالی در محیطی ساختار یافته و عاری از حواس پرتی بهتر کار می کنند. والدین پدرام یک فضای منظم برای تکالیف او در یک منطقه آرام و بدون اسباب بازی و سایر چیزهای سرگرم کننده ترتیب می دهند. این تکنیک برای کارهای روزمره نیز کار می کند. به عنوان مثال، با خاموش کردن تلویزیون و کنار گذاشتن تکالیف به فرزندتان کمک کنید تا روی صبحانه تمرکز کند.
در مدرسه، پدرام در کلاسهای کوچک بهترین کار را انجام میدهد، جایی که همکلاسیهایش حواسپرتی کمتری ایجاد میکنند و توجه فردی بیشتری به او جلب میشود. معلمش به او کمک میکند تا جلوی کلاس بنشیند و با دادن نشانهای بیصدا (مثلاً ممکن است پیشانی او را لمس کند) زمانی که او خارج از کار است، متمرکز بماند.
-یادگیری را فعال کنید: پدرام متوجه شد که هر چه در حین گوش دادن یا مطالعه بیشتر فعال باشد، راحت تر می تواند حواسش را جمع کند و متمرکز بماند. هنگام خواندن، او حقایق مهم را خط می کشد یا برجسته می کند. او در مورد هر چیزی که نامشخص یا گیج کننده است، در خانه و مدرسه سوال می پرسد. او در بحث های کلاسی شرکت می کند. هنگام مطالعه برای آزمون، با صحبت با والدینش اطلاعات را مرور می کند.
-استراحت های مکرر داشته باشید: دشمنان توجه و تمرکز، کسالت و خستگی ذهنی هستند. کودکان مبتلا به بیش فعالی به راحتی خسته می شوند و باید برای کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارند سخت تر کار کنند. برای کاهش فشار، استراحت های کوتاه پنج دقیقه ای یا بیشتر در نیم ساعت یا در صورت نیاز تنظیم کنید. کودک شما می تواند بلند شود و راه برود، آب بنوشد، حتی برای هوای تازه به حیاط خلوت برود. از فعالیت هایی که ممکن است در آن گم شود، مانند تماشای تلویزیون یا چک کردن ایمیل، خودداری کنید.
-از خود نظارتی و خودگویی مثبت استفاده کنید: با گذشت زمان و تمرین زیاد، پدرام از چیزهایی که ممکن است حواس او را پرت میکند آگاهتر شده است. او تشخیص میدهد که حواسپرتی چگونه به نظر میرسد و چه احساسی دارد، و میداند که چه زمانی خارج از کار است. وقتی او کاری را شروع میکند، به خودش میگوید: «به کارم توجه خواهم کرد» و «تا زمانی که کارم تمام شود متمرکز میمانم». این خودگویی مثبت در صورت لزوم تکرار می شود، به خصوص زمانی که او خود را خارج از مسیر می بیند. این اظهارات او را به یاد اهدافش می اندازد و او را به ادامه راه تشویق می کند.
-در مورد انتظارات خود شفاف باشید و پاداش ارائه دهید: والدین و معلم پدرام فهرستی از قوانین تمرکز ارائه کردند. قوانین به عنوان یک قرارداد نوشته شده و توسط پدرام و سه بزرگسال امضا شده است. قوانین شامل اهداف اساسی مانند: قبل از شروع کار صبر کنید تا دستورالعمل ها تکمیل شوند، در کار بمانید، بی سر و صدا کار کنید و در صندلی خود بمانید.
وقتی او در خانه یا مدرسه روی تکالیف تحصیلی کار میکند، مادر، پدر و معلم او زمان تخمینی را برای انجام هر تکلیف به او میدهند. پدرام در برابر زمانهای تعیین شده رقابت میکند و برای عملکرد خوب پاداش میگیرد. در واقع، انگیزهها یا پاداشها برای تکمیل وظایف میتوانند انگیزههای مؤثری برای اکثر کودکان مبتلا به بیش فعالی باشند.