اوتیسم (ASD: Autism Spectrum Disorder) یکی از اختلالات تکاملی عصبی است که بر توانایی افراد برای ارتباط برقرار کردن و رفتارهای اجتماعی تأثیر می‌گذارد. این اختلال معمولاً در دوران کودکی بروز پیدا می‌کند و می‌تواند تا حدی تا بزرگسالی ادامه یابد. یکی از سؤالات مهم که اغلب والدین مطرح می‌کنند این است که آیا اوتیسم از مادر به ارث میرسد؟ یا اینکه عوامل دیگری هم در بروز این اختلال نقش دارند. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر این سؤال می‌پردازیم و عوامل ژنتیکی و محیطی مؤثر در اوتیسم را بررسی می‌کنیم.

آیا اوتیسم از مادر به ارث می‌رسد؟

یکی از فرضیه‌های رایج این است که اوتیسم بیشتر از مادر به فرزندان منتقل می‌شود. این فرضیه به دلیل ارتباط ژنتیکی پیچیده‌ای است که بین مادر و فرزند وجود دارد. به طور خاص، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که جهش‌های ژنتیکی مرتبط با اوتیسم ممکن است از طرف مادر به فرزند منتقل شوند. اما نباید فراموش کرد که ژنتیک پدری نیز نقش مهمی در این زمینه دارد و نمی‌توان گفت که اوتیسم به طور خاص از مادر به ارث می‌رسد.

با این حال، در بررسی‌های متعدد، نقش مادر در انتقال برخی از عوامل ژنتیکی که بر رشد عصبی تأثیر می‌گذارند، مورد توجه قرار گرفته است. به همین دلیل، همچنان سوال “آیا اوتیسم از مادر به ارث می‌رسد؟” پاسخ ساده و قطعی ندارد و به عوامل متعددی بستگی دارد؛

عوامل ژنتیکی در بروز اوتیسم

مطالعات علمی نشان می‌دهند که ژنتیک نقش قابل توجهی در بروز اوتیسم ایفا می‌کند. در واقع، پژوهش‌های زیادی نشان داده‌اند که احتمال بروز اوتیسم در خانواده‌هایی که یک فرزند مبتلا به اوتیسم دارند، بیشتر است. به عنوان مثال، اگر یکی از دوقلوهای همسان مبتلا به اوتیسم باشد، احتمال بالایی وجود دارد که دوقلوی دیگر نیز به این اختلال مبتلا شود. همچنین تحقیقات گسترده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد برخی جهش‌های ژنتیکی می‌توانند با اوتیسم مرتبط باشند.

در برخی موارد، این جهش‌های ژنتیکی از والدین به ارث می‌رسند، اما در برخی دیگر، ممکن است تغییرات ژنتیکی جدیدی (که به آن‌ها جهش‌های de novo گفته می‌شود) در کودک رخ دهد که از والدین به ارث نرسیده‌اند. در این زمینه، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که هم ژن‌های پدری و هم ژن‌های مادری می‌توانند در بروز اوتیسم نقش داشته باشند.

عوامل محیطی مؤثر در بروز اوتیسم

علاوه بر عوامل ژنتیکی، تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز اوتیسم نقش داشته باشند. به عنوان مثال، برخی از مطالعات ارتباطی بین سن والدین در زمان بارداری و افزایش خطر بروز اوتیسم یافته‌اند. همچنین، قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی در دوران بارداری یا شرایط خاص مانند زایمان پیش از موعد نیز ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد.

برخی دیگر از عوامل محیطی که می‌توانند با اوتیسم مرتبط باشند، شامل کمبود برخی مواد مغذی در دوران بارداری، مصرف داروهای خاص توسط مادر، و عفونت‌های ویروسی است. این عوامل محیطی می‌توانند باعث تغییراتی در رشد مغز جنین شوند و به بروز اوتیسم منجر شوند.

نقش تشخیص زودهنگام و درمان اوتیسم

مهم‌ترین عامل در بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به اوتیسم، تشخیص زودهنگام و آغاز درمان‌های مناسب است. اوتیسم می‌تواند در کودکان با نشانه‌های مختلفی ظاهر شود؛ از مشکلات در برقراری ارتباط اجتماعی و محدودیت در بازی‌های گروهی تا علاقه به رفتارهای تکراری. هرچه تشخیص اوتیسم در سنین پایین‌تری انجام شود، شانس موفقیت درمان‌های مداخله‌ای بیشتر خواهد بود.

مراکز تخصصی اوتیسم نقش بسزایی در تشخیص و درمان این اختلال دارند. دکتر احسان حسینی سیانکی، یکی از متخصصان برجسته در زمینه درمان اوتیسم، با بیش از دو دهه فعالیت درمانی در این حوزه و تأسیس دو مرکز تخصصی اوتیسم در غرب و شرق تهران، به کمک خانواده‌های دارای کودکان مبتلا به اوتیسم آمده است.

مراکز تخصصی اوتیسم دکتر احسان حسینی سیانکی

دکتر احسان حسینی سیانکی با تمرکز بر ارائه خدمات درمانی جامع به کودکان مبتلا به اوتیسم، دو مرکز تخصصی اوتیسم در تهران راه‌اندازی کرده است. این مراکز (مرکز اوتیسم غرب تهران و مرکز اوتیسم شرق تهران) در سعادت آباد و پاسداران قرار دارند و به والدین و مراقبین کودکان مبتلا به اوتیسم خدماتی مانند:

• تشخیص زودهنگام اوتیسم
• ارائه برنامه‌های درمانی فردی
• آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی
• مشاوره به والدین و مراقبین

دکتر حسینی سیانکی با استفاده از روش‌های مدرن درمانی و دانش به‌روز در حوزه اوتیسم، به خانواده‌ها کمک می‌کند تا کودکان خود را بهتر درک کنند و بهترین روش‌های مداخله را به کار گیرند. خدمات تخصصی این مراکز به طور ویژه به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی خود را تقویت کرده و با دنیای اطراف بهتر ارتباط برقرار کنند.

درمان اوتیسم: گامی به سوی آینده‌ای بهتر

با وجود اینکه اوتیسم یک اختلال پیچیده و چالش‌برانگیز است، تشخیص زودهنگام و شروع مداخلات درمانی مناسب می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی کودکان و خانواده‌هایشان داشته باشد. دکتر احسان حسینی سیانکی با تمرکز بر آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی به کودکان مبتلا به اوتیسم و ارائه برنامه‌های درمانی فردی، به والدین و مراقبین این کودکان کمک می‌کند تا بهترین روش‌های ممکن را برای توانمندسازی فرزندان خود به کار ببرند.

جمع‌بندی

به طور کلی، اوتیسم یک اختلال چندعاملی است که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی در بروز آن نقش دارند. اگرچه برخی تحقیقات نشان می‌دهند که اوتیسم می‌تواند از مادر به ارث برسد، اما این تنها یکی از عوامل ممکن است و نقش ژنتیک پدری و عوامل محیطی نیز باید در نظر گرفته شود. والدینی که کودکان مبتلا به اوتیسم دارند باید به دنبال تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی مناسب باشند.

مراکز تخصصی اوتیسم دکتر احسان حسینی سیانکی با دو شعبه در غرب و شرق تهران، یکی از مراکز معتبر و پیشرو در ارائه خدمات درمانی و آموزشی به کودکان مبتلا به اوتیسم است. این مراکز با ارائه برنامه‌های درمانی هدفمند و آموزش‌های مهارت‌های اجتماعی به کودکان کمک می‌کنند تا بهتر با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنند و زندگی بهتری را تجربه کنند. بنابراین همین حالا با مرکز تخصصی درمان اوتیسم تماس حاصل فرمایید.