اضافه بار حسی زمانی اتفاق می‌افتد که مغز شما تحت تأثیر ورودی اطلاعات حواس شما قرار می‌گیرد. زندگی با اضافه بار حسی می تواند چالش برانگیز باشد، اما شناسایی محرک ها و استفاده از مکانیسم های مقابله ای می تواند به کاهش ناراحتی شما کمک کند. در واقع اضافه بار حسی زمانی اتفاق می افتد که یک یا چند حس از حواس چندگانه بیش از حد تحریک شوند. به عنوان مثال حس شنوایی شما ممکن است زمانی که موسیقی خیلی بلند است، دچار اضافه بار حسی شود، یا اگر نورها خیلی روشن باشند، بینایی شما مختل شود. در برخی موارد، بیش از یک حس ممکن است به طور همزمان تحت تأثیر قرار گیرند.
علل اضافه بار حسی
وقتی مغز اطلاعات بیشتری را از طریق حواس شما دریافت می کند، اضافه بار حسی رخ می دهد. محرک های رایج اضافه بار حسی عبارتند از:
شنوایی: اگر با صدای بلند احاطه شده باشید (مثلاً یک کنسرت یا بازی ورزشی) یا اگر همزمان چندین صدا را می شنوید، ممکن است حس شنوایی شما دچار اضافه بار حسی شود (حساسیت شنوایی). در حالی که برخی افراد فقط ناراحتی خفیف را گزارش می کنند، برخی زمانی که صداها خیلی شدید هستند درد را تجربه می کنند.
لامسه: موارد روزمره مانند جنس لباس یا لمس شخصی می تواند بسیار خسته کننده باشد. بافت برخی از مواد نیز ممکن است ناراحت کننده باشد (یعنی برخی از افراد پارچه های خاصی را دوست ندارند). برای برخی، لمس خاص یا احساس برخی چیزها می تواند دردناک باشد.
بینایی: برخی از افراد نسبت به نور حساس هستند، به خصوص اگر روشن یا چشمک زن باشد. اگر در یک محیط شلوغ مانند یک خیابان شلوغ شهری هستید و مطمئن نیستید که چشمان خود را روی چه چیزی متمرکز کنید، ممکن است اضافه بار ناشی از بینایی نیز رخ دهد.
بویایی: فردی که حس بویایی او بیش از حد واکنش نشان می دهد یا بسیار حساس است، ممکن است رایحه هایی مانند عطر را طاقت فرسا بیابد. آنها همچنین احتمالاً متوجه بوهایی می شوند که ممکن است دیگران متوجه آن نشوند و اگر در اطراف رایحه های بسیار قوی باشند، ممکن است احساس ناخوشایندی کنند. فردی که بویایی بیش از حدی دارد ممکن است از مکان هایی با بوی تند مانند آشپزخانه، حمام یا فروشگاه های خاص اجتناب کند. حتی ممکن است به دلیل بویی که دارند از خوردن برخی غذاها خودداری کنند.
چشایی: سلول های چشایی شما می تواند توسط غذاهایی با طعم های قوی یا ادویه های خاص غرق شود. دمای برخی غذاها ممکن است باعث اضافه بار حسی شود، زیرا غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد بر حس چشایی شما تأثیر می گذارد.
علائم اضافه بار حسی
علائم اضافه بار حسی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در حالی که برخی از افراد فقط علائم خفیفی را تجربه می کنند که منجر به احساس ناراحتی خفیف می شود، برخی دیگر علائم را به قدری شدید گزارش می کنند که تا زمانی که حواسشان عادی نشود قادر به عملکرد نیستند. در برخی موارد ممکن است بیش از یک حس دچار اضافه بار حسی شود. با این حال، برخی علائم مشترک وجود دارد که هر کسی که اضافه بار حسی را تجربه می کند ممکن است داشته باشد. آنها عبارتند از:
-ترس
-اضطراب
-گیجی
-تحریک پذیری
-عدم تمرکز
-افکار مسابقه ای
-استرس
شناسایی اضافه بار حسی در کودکان
تحقیقات نشان می‌دهد که از هر شش کودک، یک کودک دارای انواع اختلال پردازش حسی است. چگونه می توان فهمید که کودک ممکن است اضافه بار حسی را تجربه کند؟ در اینجا برخی از علائم وجود دارد که باید مراقب آنها بود:
-ترس
-اضطراب
-گریه و فریاد
-پوشاندن صورت یا بستن گوش هایشان
-چشمانشان را ببندند و از باز کردنشان امتناع کنند.
-به طور کامل خاموش می شود.
اگر کودک شما این رفتارها را نشان می دهد، مهم است که از صدای آرام برای حمایت از آنها استفاده کنید. به محرک های آنها توجه داشته باشید و سعی کنید قبل از اینکه بار اضافی رخ دهد آنها را از بین ببرید.
تشخیص اضافه بار حسی
متخصصان پزشکی می توانند مشکلات اضافه بار حسی را با ابزارهایی مانند:
-تست های یکپارچگی حسی و پراکسیس: شامل ۱۷ تست مختلف برای اندازه گیری ادراک است و برای شناسایی مسائل حسی در کودکان ۴ تا ۹ ساله استفاده می شود.
Sensory Integration and Praxis Tests (SIPT)
-چک لیست پردازش حسی و خود تنظیمی: این چک لیست از ۱۳۰ مورد تشکیل شده است و می توان از آن برای بررسی پردازش حسی در کودکان ۳ تا ۸ ساله استفاده کرد.
Sensory Processing and Self-Regulation Checklist (SPSRC)
درمان اضافه بار حسی
راه های زیادی برای کمک به مدیریت علائم اضافه بار حسی در هنگام ظهور وجود دارد.
رژیم حسی: از درمان کاردرمانی حسی و رژیم حسی برای کودکان مبتلا به اضافه بار حسی توسط متخصص کاردرمانی استفاده می شود. یک کاردرمانگر با ایجاد یک رژیم حسی به کودکان دارای حساسیت های حسی کمک می کند. رژیم حسی برنامه ای از فعالیت های حسی است که متناسب با نیازهای کودک شما تنظیم شده است. و به گونه ای طراحی شده است تا به کودک شما کمک کند تا ورودی های حسی خود را مدیریت کرده و با محرک هایی که ممکن است بر حواس او غلبه کند کنار بیاید.
با یک متخصص حرفه ای صحبت کنید: در حالی که یک بزرگسال ممکن است به سادگی خود را از موقعیتی که باعث اضافه بار حسی او می شود دور کند، کودکان ممکن است نتوانند این کار را انجام دهند یا ممکن است نتوانند به طور کامل آنچه را که تجربه می کنند، بیان کنند. اگر کودک شما در مواجهه با محرک های حسی مشکل دارد، شما می توانید از طریق شماره های درج شده روی سایت برای آگاهی از درمان های مورد نیاز برای حساسیت شدید حسی از دکتر حسینی سیانکی درخواست مشاوره نمایید.
مقابله با اضافه بار حسی
برای داشتن یک زندگی سالم در هنگام مواجهه با اضافه بار حسی، برای بهینه سازی مکانیسم های مقابله ای خود تلاش کنید. برخی از روش های مقابله عبارتند از:
-برای ایجاد ثبات به یک روال پایبند باشید. اگر اضافه بار حسی شما ناشی از محرک های اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره شما باشد، پایبندی به یک روال می تواند به شما در برنامه ریزی برای مقابله با اضافه بار آینده کمک کند. در حالی که ممکن است نتوانید از آن جلوگیری کنید، ممکن است بتوانید شدت آن را مدیریت کنید.
-محرک ها را شناسایی کنید تا یاد بگیرید چگونه می توانید از آنها اجتناب کنید یا برای آنها آماده شوید. می توانید این کار را با داشتن یک دفترچه خاطرات و یادداشت برداری از هر بار انجام دهید.
-مدیتیشن را تمرین کنید تا به ذهن خود کمک کنید زمانی که احساس خستگی می کنید آرام شود.
-فضای زندگی خود را برای حذف چیزهایی که باعث اضافه بار حسی می شوند، مانند نورهای روشن یا خشن و بلندگوهای بلند، بهینه کنید.