کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اغلب در درک و پیروی از دستورالعمل ها با چالش هایی روبرو هستند. با این حال با استراتژیها و حمایتهای مناسب می توانند یاد بگیرند که دستورالعملها را به طور مؤثر دنبال کنند و استقلال و عملکرد روزانه خود را ارتقاء دهند. در این مطلب، تکنیکها و نکات عملی برای آموزش پیروی از دستورالعمل ها به کودکان مبتلا به اوتیسم را بررسی خواهیم کرد.
درک چالش های کودکان مبتلا به اوتیسم
قبل از آشنایی با استراتژی ها، درک چالش هایی که کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در هنگام پیروی از دستورالعمل ها با آن مواجه شوند، ضروری است. این چالش ها می تواند شامل مشکلات در پردازش زبان، حساسیت های حسی و مسائل مربوط به عملکرد اجرایی باشد. علاوه بر این، کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در درک زبان انتزاعی، نشانه های اجتماعی و حفظ توجه مشکل داشته باشند که می تواند بر توانایی آنها در پیروی از دستورالعمل ها تأثیر بگذارد.
برای ساده تر کردن یک مثال می زنیم، کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در تفسیر دستورالعملهای متعدد با مشکل مواجه باشند. اگر به آنها دستور داده شود «به آشپزخانه برو و یک لیوان آب برای مامان بیاور»، ممکن است یک دستور ساده به نظر برسد، اما اگر تجزیه و تحلیل کنیم می بینیم که این دستور چندین مؤلفه دارد که شامل رفتن به آشپزخانه، برداشتن یک لیوان، پر کردن با آب، برگرداندن و دادن آن به مامان می باشد. گاهی اوقات کودکان به دلیل پیچیدگی آموزش گیج می شوند و در برخی مواقع در واژگان گیر می کنند. همچنین برخی از تحریکات حسی طاقت فرسا در مسیر آشپزخانه نیز ممکن است در این فرآیند دخالت کند، به عنوان مثال یک صدای ناگهانی یا یک رگه نور منحصر به فرد یا بوی آزاردهنده و غیره.
راهبردهای آموزش برای آموزش دستورپذیری به کودکان اوتیسم
بیایید راهبردهای آموزش پیروی از دستورالعمل به کودک مبتلا به اوتیسم را از طریق یک مثال واقعی که شامل یک فعالیت معمولی روزانه است نشان دهیم: آماده شدن برای مدرسه
رایان یک کودک ۷ ساله مبتلا به اوتیسم است. او در پیروی از دستورالعمل ها، به ویژه در طول برنامه های صبحگاهی مشکل دارد. والدین و معلم او می خواهند به او کمک کنند تا در آماده شدن برای مدرسه مستقل تر شود. اکنون با استفاده از استراتژیهای مختلف، هر قدمی را که والدین او برای ایجاد یک روال ساختاریافته برمی دارند، درک خواهیم کرد.
۱. انتظارات واضحی را ایجاد کنید: والدین رایان یک نمودار روتین صبحگاهی بصری با تصاویری که هر مرحله از آماده شدن برای مدرسه را نشان میدهد ایجاد میکنند: از خواب بیدار شوید، مسواک بزنید، لباس بپوشید، صبحانه بخورید، کوله پشتی بپوشید و کفش بپوشید.
تنظیم انتظارات بصورت واضح: ارائه دستورالعمل های واضح و مختصر با استفاده از زبان ساده بسیار مهم است. همچنین، استفاده از پشتیبانهای بصری مانند برنامههای بصری، اعلانهای تصویری یا دستورالعملهای نوشتاری به افزایش درک کمک میکند. همچنین تقسیم وظایف به مراحل کوچکتر و قابل مدیریت برای جلوگیری از سرکوب شدن مفید است.
۲. از پشتیبانی های بصری استفاده کنید: والدین رایان همیشه برنامه دیداری را در مکانی برجسته در اتاق او قرار می دهند و هر شب آن را با او مرور می کنند و بر کاری که او باید صبح روز بعد انجام دهد تأکید می کنند.
حمایت بصری اوتیسم: پشتیبانی بصری می تواند ابزار قدرتمندی برای کودکان مبتلا به اوتیسم باشد. برنامه های بصری یا تابلوهای وظایف را برای ترسیم توالی فعالیت ها ایجاد کنید. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در پاسخگویی به زبان گفتاری مشکل داشته باشند، اما زمانی که یک برنامه تصویری را با زبان ساده می بینند، آرامش بیشتری دارند و راحت تر وارد آن برنامه می شوند. به عنوان مثال استفاده از کارت با یک تصویر توصیفی بسیار مفیدتر از دستورات شفاهی مکرر است.
۳. علایق ویژه را در نظر بگیرید: با دانستن اینکه رایان عاشق قطار است، از برچسب ها یا نقاشی هایی با زمینه قطار در برنامه بصری استفاده می کنند تا برای او جذاب تر و جالب تر شود.
۴. ارائه تقویت مثبت: هر بار که رایان مرحلهای از برنامه را انجام میدهد، والدینش او را تحسین میکنند و به او جایزه کوچکی میدهند، مثلاً چند دقیقه با اسباببازی مورد علاقهاش بازی می کند. با این حال، استفاده از تقویتکنندهها باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد، و تغییر تقویتکنندهها بر این اساس مهم است. تقویت مثبت به تقویت رفتارهای مطلوب کمک می کند و تلاش مداوم را تشویق می کند. وقتی کودک اوتیسم دستورالعمل ها را با موفقیت دنبال می کند، تحسین، پاداش یا فعالیت های ترجیحی را ارائه دهید.
۵. از روال های ساختار یافته و قابل پیش بینی استفاده کنید: والدین رایان یک برنامه منظم صبحگاهی ایجاد می کنند و هر روز دنباله ای از فعالیت های مشابه را دنبال می کنند تا یک محیط قابل پیش بینی برای او ایجاد کنند. همچنین، اگر تغییر ناگهانی رخ می داد، به تصویر کشیدن در برنامه برای آنها آسان تر می شد. به عنوان مثال، مدرسه در یک روز بارانی تعطیل بود و این اطلاعیه در اوایل صبح منتشر شد. والدین به سرعت تغییراتی در برنامه ایجاد کردند و همچنین برای برخی از تقویت کننده ها برنامه ریزی کردند تا رایان با روال تغییر شده سازگار شود.
روال روزانه -پشتیبانی از اوتیسم: برای ارائه یک محیط ساختاریافته، روال ها و برنامه های ثابتی را ایجاد کنید. روال های قابل پیش بینی می تواند به کاهش اضطراب و حمایت از درک کودک از انتظارات کمک کند.
۶. خرد کردن دستورالعمل های: والدین رایان هر کار را به مراحل ساده و قابل کنترل تقسیم می کنند. مثلاً به جای اینکه بگویند برای مدرسه آماده شوید، می گویند: «اول مسواک بزنیم».
خرد کردن روتین روزانه- پشتیبانی از اوتیسم: دستورالعمل ها را به صورت گام به گام با تمرکز بر یک کار در یک زمان ارائه دهید. قبل از رفتن به مرحله بعد به کودک فرصت دهید تا هر مرحله را پردازش کند. همچنین تا حد امکان از زبان ملموس استفاده کنید، زیرا کودکان مبتلا به اوتیسم در درک انتزاعات مشکل دارند. به عنوان مثال، گفتن «دکمههای پیراهنتان» بهتر از «لباسهایتان را درست بپوشید» قابل درک است.
۷. مدل رفتار مطلوب: والدین رایان با استفاده از مدل سازی بصری به او نشان می دهند که چگونه دندان هایش را مسواک بزند، لباس هایش را بپوشد و کوله پشتی اش را ببندد.
نمایش مدل رفتار مطلوب-اوتیسم: رفتار یا تکلیف مورد نظر را برای کودک به نمایش بگذارید. این دو هدف را حل می کند. یکی که کودک تکلیف را از طریق تقلید می فهمد. دومین کارکرد مهم ارتباطی است که کودک با والدین یا مراقب خود ایجاد می کند و در نتیجه به ارتباط اجتماعی کمک می کند.
از این رو، استفاده از مدل سازی بصری یا ایفای نقش برای نشان دادن چگونگی پیروی مؤثر دستورالعمل ها، ابزار بسیار مؤثری است.
۸. پیشنهادات حمایتی را ارائه دهید: در ابتدا، والدین رایان ممکن است نیاز داشته باشند که تذکرات شفاهی یا کمک فیزیکی ارائه دهند و به او کمک کنند تا به یاد بیاورد که چه کاری باید انجام دهد. با گذشت زمان، آنها به تدریج این درخواست ها را محو می کنند، زیرا او مستقل تر می شود.
پیشنهاد حمایتی مثبت-اوتیسم: برای کمک به کودک در یادآوری کارهایی که باید انجام دهد، تذکرات یا نشانه های حمایتی ارائه دهید. وقتی کودک اعتماد به نفس و استقلال پیدا می کند، اعلان ها به تدریج محو می شوند.
۹. شکیبایی و انعطاف پذیری را تقویت کنید: والدین رایان میدانند که یادگیری مهارتهای جدید به زمان نیاز دارد، بنابراین صبور میشوند و حتی موفقیتهای کوچک را در این راه جشن میگیرند. این را هر والدینی باید به خاطر بسپارد که یادگیری زمان می برد و عاقلانه نیست که فقط از روی بی صبری از یک نقطه عطف به نقطه عطف دیگر پرش کنیم. والدین و معلمان باید راهبردهای آموزشی خود را بر اساس نیازها و پاسخ های فردی کودک تطبیق دهند.
۱۰. به دنبال پشتیبانی حرفه ای باشید: اگر رایان همچنان در پیروی از دستورالعملها مشکل دارد، والدینش ممکن است برای حمایت بیشتر و استراتژیهای متناسب با نیازهای او با معلم یا یک درمانگر رفتاری مشورت کنند.
مشاوره و تماس منظم با متخصصانی مانند گفتاردرمانگر، کاردرمانگر یا متخصص رفتار در مرکز تخصصی درمان اوتیسم برای راهنمایی و پشتیبانی بیشتر ضروری است. ورودی حرفهای میتواند استراتژیها و مداخلات متناسب با چالشهای خاص را ارائه دهد.
نتیجه
رایان با تمرین مداوم و استفاده از این راهبردها به تدریج در آماده شدن برای مدرسه مستقل تر می شود. توانایی بهبود یافته او در پیروی از دستورالعمل ها، اعتماد به نفس او را افزایش می دهد و او را برای موفقیت در سایر زمینه های زندگی اش نیز آماده می کند.
آموزش پیروی از دستورالعمل ها به کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز به صبر، خلاقیت و درک عمیق نیازهای فردی آنها دارد. با اجرای راهبردهای ذکر شده در این راهنما و ارائه حمایت مداوم، مراقبان و مربیان می توانند کودکان مبتلا به اوتیسم را برای توسعه مهارت های ضروری برای استقلال و زندگی روزمره توانمند کنند. به یاد داشته باشید هر کودکی منحصر به فرد است، بنابراین رعایت و تنظیم استراتژی ها بر اساس پیشرفت و ترجیحات آنها ضروری است. با فداکاری و پشتکار، کودکان مبتلا به اوتیسم می توانند رشد کنند و در پیروی مؤثر از دستورالعمل ها موفق شوند.